Month: December 2008

Tưởng thế

~ Khổng Loan

Trong tiếng Anh có một từ mà mình thích. “Assume” – tức là “to take for granted or without proof; suppose; postulate; posit”. Ví dụ: to assume that everyone wants peace.
Cứ tưởng là ai cũng thích hoà bình, mà có phải vậy đâu! Assume rằng như thế này, vì mình nghĩ như thế này, vì mình đoán như thế…Nhiều người ở hoàn cảnh này, họ nghĩ rằng ai cũng như họ. Điều này “hơi bị đúng” với những người được coi là tầng lớp trên trong xã hôi. Họ assume người khác cũng hiểu biết, cũng đủ đầy như họ.
Hôm nay ngoài trời nắng to, mình assume là sẽ ấm áp nên chỉ mặc một áo thun mỏng, một áo len và một áo choàng dài bên ngoài, váy và tất dài dầy. Tất nhiên là kèm theo khăn và găng tay da. Vậy mà mình vẫn rét run lên, cóng cả tai (chứ không phải tay đâu nhá). Nhiệt độ đoán chừng 2 độ C.
Mình assume là với mức học phí 12 ngàn bảng/năm, email một phát là các thầy cô sẽ trả lời ngay thắc mắc của mình. Ấy vậy mà không phải.
Mail 3 lần rồi mà thầy giảng môn Internet Journalism vẫn biệt vô âm tín. Nhiều bạn cùng lớp cũng gặp như vậy chứ chả phải chỉ có mình mình.
Mình assume là đồ ăn ở căng-tin nhà trường phải vừa ngon vừa rẻ. Vậy mà mỗi trưa tốn 3,4 bảng ở đấy, đồ ăn chả ra cái giống gì. Ặc ặc.

Mình assume là mẹ mình sẽ chẳng bao giờ chat chit trên mạng đâu, vì mẹ mình chả thích những đồ hi-tech ấy. Ấy vậy mà gần 4 tháng mình xa nhà, mẹ mình đã chat nhoay nhoáy.
Mình assume là mình chả thích nấu ăn. Nấu ăn là một nghệ thuật, người nấu ăn là nghệ sỹ. Mình chỉ nấu ăn khi mình có cảm hứng. Đó là cảm hứng được chia sẻ, là hobby được phục vụ người mà mình thích chứ không phải là bị ép buộc ngày nào cũng phải nấu ăn. Vậy mà bây giờ mình lại giở chứng thích nấu nướng, nghĩ món này món kia, lại còn mua một cái máy xay sinh tố và một cái máy ép hoa quả. Kỳ cà kỳ cạch.

Mình assume là chàng sẽ yêu mình mãi mài. Tình yêu của chúng mình là vĩnh cửu, em sẽ mãi là người con gái của đời anh. Vậy mà đùng một phát, chàng lấy vợ. Nhanh hơn tên bắn. Tốc độ hơn điện xẹt. Để lại em cõi lòng tan nát. (Quả này khối anh đọc đến đây sẽ tưởng mình đang ám chỉ họ. Nhưng làm ơn đừng assume như thế nhé! He he he)

Chàng assume rằng mình sẽ làm mọi cách để lôi kéo chàng về với mình, nhưng không phải vậy. Mình chả làm gì, kệ cho nước chảy bèo trôi. Duyên phận đôi mình chỉ đến thế thôi. Buông xuôi cho thuyền trôi theo dòng nước (lũ).
Hôm nay học môn writng and reporting, cô giáo đã nói rằng: Don’t assume that your readers know as you know.
Write it in the simplest way, EXPLAIN IT.

Don’t assume.

Don’t assume.

Điện đã về bản

~ Khổng Loan

Thế là “điện” đã về đến “bản” được 2 hôm nay. Nói như các văn nghê sỹ là “lòng ngập tràn vui sướng”. “Điện” là cái TV, còn “bản” là một cái phòng nhỏ ở Francis Rowley Court ở London.

Ví thế cũng chả sai. Này nhé, đời thủa nhà ai ở ngay trung tâm London, cái nhà thì rõ oách, cách trường chỉ có 10 phút đi bộ, an ninh đảm bảo, điện nước thoải mái, lại rất international, vậy mà không có cái TV. Thật vô lý hết sức. Bình thường, ở các hall of residence sẽ có phòng xem TV, nhưng xem chừng ở nơi này, nếu có phòng xem TV thì là phòng chung, chẳng được chọn kênh mà mỗi lần đi đến đấy thì cũng hơi bị oải (Tự nhiên nhớ hồi mình ở Đức, từ chỗ ở đến chỗ xem TV cách đúng một con phố. Hé hé).

Nói ra nghe thì tội nghiệp (síc). Học media mà: báo thì chỉ dám mua tờ Guardian hàng ngày, mà mua ở hội sinh viên cho rẻ (25 xu, thay vì 75 xu), các tờ khác thì đọc “chùa” ở khoa hoặc đọc báo mạng; TV thì không có mà xem (xem trên mạng thì thôi làm việc, mà em thích vừa xem TV vừa làm việc có được không?), đài thì nghe qua điện thoại (mà lúc nào đi trên đường mới nghe thôi).
Lòng mong mỏi có cái TV ngày càng “nóng bỏng” từ cách đây 3 tuần. Khi đó, ý nghĩ duy nhất trong đầu là “làm sao có cái TV” – mặc dù khi đấy vẫn chưa biết có TV thì sẽ xem vào lúc nào.

Phải nghĩ cách thôi. Mua, mượn, thuê…thế nào cũng được.

Lướt một vòng trên eBay và Amazon. Cái nào mình thích thì nó đắt, cái nào mà vừa túi tiền (kiểu như 20 bảng) thì bé tí, lại đen trắng, lại thi thoảng còn kèm theo lời cảnh báo “does not work properly recently”. “Thế này thì chết em”, mình nghĩ bụng vậy.

Dù sao, “đường đi khó không phải vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người e ngại núi sông”. Nghĩ thế nên mình lại vững bước “tiến lên”.

Nghe nói trang này là nơi gặp gỡ của những người cần (bất kỳ cái gì) và những người muốn bán hoặc mời chào (bất kỳ cái gì), mình cũng ghé vào đấy vào một buổi sáng, lúc 1h30.
Bỏ qua những thông tin kiểu như “Anh đây 30 tuổi, đẹp giai, ở London, muốn làm quen với các em. Nếu hợp, có thể đi Tây Ban Nha hoặc Ý dịp Giáng sinh hoặc Năm mới này”, mình xông thẳng vào chỗ quảng cáo TV. Tuy nhiên, kết quả không như mong muốn. Cái mình thích thì nó lại không thích mình (vì đắt).
Đành post quảng cáo lên vậy: Sinh viên, đang rất cần một cái TV. Ai cần bán TV còn tốt, giá cả phải chăng thì liên hệ…” Điện thoại và email để đấy.
Post xong, đi ngủ với tâm trạng hồi hộp như người vừa tỏ tình và đang chờ đợi sự hồi âm của đối tượng vậy.
7h sáng, cái Black Berry Pearl của mình (cho em khoe tí) kêu ỉnh ỏi. Choàng tỉnh dậy, mắt nhắm mắt mở nhấn vào phím nghe.

“Hello?”
“Oh sorry I read that you wanted a TV and I just wanted to note down your name and number but I pressed the dialing button.”
Tỉnh cả ngủ.
“So you have a TV that you want to sell?”
“Yes. It is a small TV that I don’t use.”
“So how much is that?”
“I don’t know. Maybe 50 pounds. This one I don’t use and I don’t want to sell either but I think you really need it.”
“Yes, I desperately need it. Can I come to see it?”
“Ok, look. I used to have this when I was small. Maybe you can borrow it and then when you don’t use it, give it back to me, ok?”
Tốt quá. Còn chần trừ gì nữa?
“Of course. I will give it back to you because I will leave here after I finish my study.”
Deal done! Bụng bảo dạ “Sao có người tốt thế nhỉ?”

Hẹn gặp bác này ở một nơi cách chỗ mình ở 2 ga tàu điện.

Hồi hộp mặc quần áo và đi đến chỗ hẹn, không cả kịp ăn sáng. Vừa đi vừa nghĩ bụng, liệu người ta có lừa mình không nhỉ? Nó hẹn mình đến chỗ đấy, bịt mắt, xịt cho một phát thì toi. Nhưng lúc này, chiếc TV đã làm mờ mắt mình rồi. Mà đi ban ngày, sợ gì. Cứ đi thôi.
Đồng chí tốt bụng đó hẹn mình ở ga tàu điện. Trông dáng vẻ cũng tử tế. Mình leo lên xe ô tô vì nhà cách ga cũng đến 5 phút. Cái xe toàn mùi thuốc là, không thở được, nhưng vẫn nhớ mang máng là đồng chí liên tục nói là I am sorry vì mùi thuốc là.

Đồng chí (trông trẻ hơn mình) kể rằng có cái TV từ hồi còn bé, đang để ở cái nhà vừa mua, không xem nên nếu mình muốn thì sẽ cho mình mượn. Mình nhắm mắt lại, không dám hình dung ra cái TV, chỉ mong rằng nó không 7 inch là tốt rồi.
Đến nơi. Đó là một khu chung cư cũ ở ngay trung tâm London. Gặp mình là bà hàng xóm của đồng chí tốt bụng đó, người da đen. Đồng chí tốt bụng bảo là đồng chí làm nghề buôn bất động sản. Đây là cái nhà thứ 4 mà đồng chí có, sắp có người thuê.
Leo lên cầu thang kiểu nhà tập thể Giảng Võ ở Hà Nội, đến cái cổng sắt màu đen, đồng chí mở cổng nhưng không được. Đập gõ kiểu gì cũng không được. Rồi lại thắc mắc, hay lạnh quá sắt nó “nở” ra, phải đẩy mạnh mới được. Vẫn không được. Mình cùng bà hàng xóm và đồng chí tốt bụng hè nhau đẩy, rồi gõ, làm đủ mọi kiểu vẫn không được. Mình gợi ý đồng chí “trèo rào” nhưng đồng chí không dám.
Đồng chí tốt bụng cứ loay hoay không biết làm thế nào trước hoàn cảnh bất ngờ này, bèn bảo “để tao gọi điện thoại hỏi thằng đại lý xem thế nào”. Gọi điện thoại, đồng chí đại lý bảo không sao, không làm gì đến cổng, vẫn mở vào được, đồng thời thông báo thêm là đồng chí ấy đang ở Ai Cập.
Cố thêm một lúc nữa.
Vẫn bó tay. Mình buồn cười quá, nhưng đành tiu ngỉu ra về. Đồng chí tốt bụng tỏ ra rất ân hận, hẹn sẽ gọi lại cho mình sau và xin lỗi về sự cố này. Đồng chí ấy đề nghị đưa mình về. Ok. Từ chỗ mình đến chỗ đồng chí tốt bụng chỉ khoảng 20 phút, vậy mà lúc đi về hết mất gần 1 tiếng đi ô tô vì…lạc đường. Viva London!
Chả lẽ từ bỏ ước mơ? Không có lẽ! Một niềm mơ ước tầm thường vậy mà cũng không được sao?
Trên Yahoo! Messenger hiện lên dòng chữ “TV is desperately needed.”
– Chị ơi, chị cần TV à?
– Ừ, chị muốn có một cái mà đắt quá.
– Em có mà em không dùng, để em mang cho chị vào 17-1 nhé.
– Ừ, vậy thì tốt quá. Cám ơn em nhiều.
Thế là mình có TV. Một em ở Leeds sẽ mang đến. Vậy là người tốt vẫn gặp may. (He he)
Và cách đây 2 hôm, porter của em ấy mang đến cái TV, còn em ấy thì xinh đẹp điệu đàng đi bên cạnh.

14 inche, cái bóng đèn hình hơi cũ, làm màn ảnh bé lại, nhưng không sao, vẫn xem tốt.
5 kênh thôi, nhưng đủ để mình vừa ngồi ăn cơm vừa ngếch lên xem TV.
Thêm một mơ ước đã thành sự thật. Xem ra, mình vẫn còn hạnh phúc hơn biết bao nhiêu người vì vẫn gặp nhiều người tốt. “Hành trình” đi tìm cái TV đã cho mình thấy điều đó.
Tạm thời tin là như vậy!

Khi nào mình về, cái TV này sẽ được chuyển cho một người sang học giống mình. Rồi người đó sẽ chuyển cho người khác nữa (hy vọng nó vẫn usable)…Một sự đền đáp tiếp nối…

(Bài này viết khi còn ở Anh – năm 2007)

Chết năm 2016- trong – tưởng – tượng

~ Khổng Loan ~ 2 Comments

Chết thì sẽ thế nào nhỉ? Bài viết tưởng tưởng cho lớp học báo chí ở London.

Ước mơ của tôi không tầm thường, không giản dị. Ngược lại, nó “hoành tráng” lắm, nhất là so với khả năng vốn còn nhiều hạn chế của mình. Giả sử, mười năm nữa, tôi đang ở thời điểm cống hiến và lao động miệt mài nhất. Đùng một phát, tôi chết. Đùng một phát, người thân và bạn bè đau đớn đưa tiễn. Rồi đùng phát nữa, trước khi đưa tiễn, mọi người cần phải có cái điếu văn và đăng một dạng bài tiễn biệt trên báo. Tôi muốn mọi người nhìn và nghĩ về tôi thế nào?

Đây là đề bài của một tiết học “viết và tường thuật” của tôi. Và tôi viết rằng:

Adventurous Woman Remembered Of Having Golden Heart
Newspaper owner Loan Khong, 38, who was well-known for her charity shop chain in Vietnam and 3 books in different fields, died on her travel to North Pole in a sudden snow storm.
‘My daughter loves traveling. She would travel to satisfy her curiosity and her dream to explore places and cultures,’ her mother Quang said in her tear.
Loan, who owned an entertainment newspaper, is no stranger to disadvantaged people in Vietnam. She and her family used to spend a Christmas vacation with homeless people, after which her 8 year old twin sons, said they learnt the lesson of sharing and they knew many people needed help.
‘My wife was a strong woman who was passionate about so many things in life. I love her because meanwhile, she was a caring mother and lover,’ her husband, Peter, an Italian scientist said.

‘She was a busy woman but she often spent at least 30 minutes a day talking to our sons and she cooked everyday.’
Loan had been traveling various places, from Africa to Asia before she died. She studied journalism in UK and Germany before founding her own newspaper in 2008, the year when Vietnam government allowed the existence of private owned newspaper.

The daily ‘Her World’ newspaper specializes in women related issues, ranging from mentally and physically. Its editorial articles in 2010 have been rewarded as ‘Best editorial series’ by Vietnam Journalists’ Association due to its ‘inspirational values’ to promote the freedom of woman in Vietnam, a country where Confucius ideology which say women is in second position is still dominant.
‘Loan appeared to be a cold person when I first saw her. But the more I knew her, she was different completely with warm heart,’ Doanh, a homeless 45 year old woman in Ho Chi Minh City, recalled.
‘I was in disaster when I met her in 2009. No home, no money as my husband left me. I knew that she would be the one who save my life when she taught my hands.’
‘She is a woman that I admire,’ Clair Hamilton, the chief of ‘Light’ newspaper, the rival newspaper of ‘Her World’ said.
‘We challenged each other in our profession, sometimes I hated her because I saw her doing better than me,’ she said. ‘I do feel sad, as one of my best rivals has passed away. She was a real challenge.’
‘She was faster person in thinking and getting things done. It put you, as a rival that you need to try more and more, but she was always in front of you.’
As the founder of charity shop chain ‘Shake hands”, of which profit goes partially to homeless people via providing shelters and jobs for some 200 people in the biggest city in Vietnam, Loan was said to spend 2/3 of her annual 50,000 dollars in charity work.
‘My wife used to say that she wanted to spend her income from selling the books, the newspaper and charity shop even after she died,’ Peter said.
Her three books in travel, journalism and cooking are sold 50 thousand copies in the last 2 years.
Loan was the second Vietnamese woman who reached North Pole, but failed to complete the trip. Her close friends said it was her dream to go to North Pole. ‘She is happy to fulfill her dream’, they said in her funeral yesterday.

o Loan Khong, journalist, born January 28 1978; died January 28, 2016.

Đây là ước mơ ở thời điểm 10 năm. Tầm thường quá! Hu Hu! Nhỏ mọn quá! Hu hu!.
Cuộc đời thì hữu hạn, mà mơ ước lại vô hạn. Thế mới…unfair!!!!

Chuyên gia kinh tế Anh lạc quan trước sự chuyển mình của VN

~ Khổng Loan

Bài này viết năm 2007, và quả là ông tiến sỹ lạc quan thật. Sau bao nhiêu rùm beng mà báo chí trích dẫn các chuyên gia đưa ra, thực tế là nhiều người (bây giờ) dự đoán, đầu năm 2009 thì VN mới thực sự thấm đòn…

Tiến sỹ Martin Gainsborough, Giám đốc Dự án Bristol – VN nói ông đã đưa ra những nhận định tích cực về tương lai của VN sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

“Nếu cho tôi cá cược, tôi sẽ đặt phần nhiều hơn cho thành công của VN,” ông nói, “Những thông tin mà tôi có được cho thấy, nhiều tín hiệu tốt cho sự phát triển và hội nhập của VN.”

Trưởng thành hơn
Tại Bộ Thương mại và Đầu tư Vương quốc Anh ở London, giám đốc dự án nghiên cứu VN, tiến sỹ Martin Gainsborough, vừa có bản báo cáo về nghiên cứu Việt Nam sau WTO của ông, với mục đích cung cấp thông tin mới nhất cho những doanh nhân và doanh nghiệp đang chuẩn bị bước vào thị trường Việt Nam tại thời điểm đặc biệt, khi Việt Nam trở thành thành viên của tổ chức thương mại lớn nhất thế giới.
Câu chuyện về việc Mỹ cho rằng VN bán phá giá cá da trơn vào thị trường Mỹ được Martin nhắc tới như một bằng chứng sống động về sự tiếp cận chủ động của doanh nghiệp VN. “Đến nay, 80% cá da trơn của VN đã xuất sang thị trường châu Âu,” ông nói, “Đây là sự chuyển hướng bất ngờ. VN đang là một thị trường trưởng thành hơn.”
Tiến sỹ Martin được đánh giá là một chuyên gia cao cấp về tài chính và quản lý với 15 năm kinh nghiệm nghiên cứu và tư vấn tại Việt Nam.
“Điểm tích cực khác là lãnh đạo VN ủng hộ sự phát triển hoà nhập vào nền kinh tế thế giới, dần có những quan điểm cởi mở hơn về chính trị. Quan hệ giữa chính quyền và người dân đang có sự thay đổi.”
“Doanh nghiệp nước ngoài hình như chưa nhớ ra Việt Nam vì cái bóng quá lớn của Trung Quốc,” ông hài hước nói.

Martyn Skinner, hiện là cố vấn thương mại và đầu tư của Bộ thương mại và đầu tư Vương quốc Anh tại Singapore, VN và Philippines, lại có cái nhìn lạc quan về mức ảnh hưởng tiêu cực của WTO tới 80% dân số VN đang là nông dân. “Họ có thể sẽ không bị ảnh hưởng nhiều như trong ngành công nghiệp,” ông nói, “Hoặc mức sống của họ sẽ duy trì ở mức hiện tại, hoặc sẽ tốt hơn”.
Martyn từng đến VN những năm 1990 và mở nhà máy đường NGHE AN TATE & LYLE tại Nghệ An. Hiện nhà máy đã mở rộng hơn 50% năng lực sản xuất.

Sự ổn định trong điều hành của chính phủ VN cũng được các chuyên gia đánh giá là một yếu tốt quan trọng cho sự phát triển của VN tại thời điểm hiện tại. Louis Turner, Giám đốc điều hành Mạng lưới Kỹ thuật châu Á – Thái Bình Dương, kiêm giảng viên tại đại học Kinh tế và Chính trị London cho rằng sự ổn định xã hội hiện nay tại VN là hợp lý, tốt cho sự phát triển xã hội ở thời điểm hiện tại.
Thận trọng
James Chan, giám đốc công ty James Chan & Co chuyên về thương mại và tư vấn luật hàng hải tại London, kể câu chuyện vui rằng một cán bộ thương mại của VN đã trao đổi với ông danh thiếp trên đó có địa chỉ email tại yahoo.
Ông đặt câu hỏi: “Liệu mua một tên miền cho doanh nghiệp có đắt không? Tại sao cán bộ này phải dùng địa chỉ yahoo cho giao dịch kinh doanh?” .
Với cách nhìn của phương Tây, đây chưa phải cách làm việc chuyên nghiệp. Họ muốn nhìn thấy đối tác sử dụng email với tên miền là doanh nghiệp của mình. Đó là sự khẳng định tồn tại và cách quảng bá hữu hiệu trong thời đại Internet mà rất nhiều nhà kinh doanh chưa để ý đến.

Đó chỉ là một ví dụ nhỏ cho thấy nhiều doanh nghiệp VN còn phải làm rất nhiều việc trước khi thật sự hoà nhập vào nền kinh tế toàn cầu, hiểu được sân chơi và biết chơi với các đối tác khác một cách bình đẳng.
James Chan với nhiều năm kinh nghiệm làm việc với các đối tác Trung Quốc và sự hiểu biết về châu Á cho rằng, điểm khó khăn lớn nhất cho chính phủ VN là sự điều hành ở cấp vĩ mô sau khi gia nhập WTO.
“VN rõ ràng hoàn toàn khác biệt với chính nó ở những năm 1990.”, tiến sỹ Martin nói, “Nhưng chúng ta cũng không nên đánh giá thấp những thách thức từ công nghiệp hoá, quản lý phát triển…”
Rất nhiều đất nước đang phát triển đã không thể thực hiện được chiến lược mà họ đề rất trước đó là sản xuất hàng hoá chất lượng với giá thành cạnh tranh.
“Lý do có thể vì sự quản lý ở tầm nhà nước không hiệu quả, nạn tham nhũng, lãng phí hoành hành, chính phủ không đưa ra những chiến lược và sự hỗ trợ cần thiết cho doanh nghiệp,” Martin nói.
“Chống tham nhũng vẫn tiếp tục là vấn đề lớn cho chính phủ VN, còn quá sớm để đưa ra nhận xét liệu chính phủ có thành công hay không, nhưng chính phủ đã nhận thấy đây là quốc nạn và đang có những động thái để ngăn chặn.”
“Chúng tôi muốn nhìn thấy một VN thành công. Nhưng đây là điều hoàn toàn không dễ dàng, đòi hỏi mọi người đều phải tham gia vào quá trình thay đổi này với những sáng kiến của họ. Cần thiết hơn nữa là sự hợp tác hiệu quả giữa chính quyền trung ương và địa phương.”
“Nhà nước cần phải làm tốt hơn vai trò dẫn đường của mình đối với các doanh nghiệp, hợp tác với doanh nghiệp, giúp đỡ họ. VN cũng phải học cách chơi với các quy tắc của WTO, hợp tác với các đối tác có cùng quan tâm như VN.”
Liệu VN có hiện thực hoá được những mơ ước khi gia nhập WTO hay không? “Chắc chắn còn rất nhiều việc phải làm”, ông Martin nói.

Khi nào nên là người tốt?

~ Khổng Loan

Khi nào nên là người tốt? Bạn có thể cười và nhíu mày khó hiểu: “What a question?!” Tôi đã tự hỏi câu đó khi gặp một chuyện vào hôm nay. Đa số chúng ta sẽ tốt với cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh em, họ hàng, làng xóm…Cha mẹ, anh em luôn dành chỗ bên họ cho chúng ta, dù chúng ta thành công hay thất bại, mạnh mẽ hay yếu đuối. Họ luôn giang vòng tay đón chúng ta.
Vợ chồng sẽ sống cùng nhau phần lớn cuộc đời.
Con cái là máu mủ ruột rà của chúng ta.
Hàng xóm “tối lửa tắt đèn” có nhau.
Trong thời “loạn lạc” này, London – nơi đất khách quê người – giàu có đấy, sang trọng đấy, nhưng lúc nào cư dân ở đây cũng nơm nớp lo sợ bị khủng bố, bị giết, bị trấn lột, bị lừa, tôi nên tốt với ai? Chả có ai là cha mẹ, chồng con, anh em, họ hàng của tôi ở đây.
Tôi có nên chỉ tốt bụng với những người bản xứ da trắng, ăn mặc sang trọng, hương thơm ngào ngạt không? (Anyway, who are the original residents of London? Tell me who are they?)
Và tôi tránh xa những người da đen vì họ trông không đáng tin cậy? Vì tỉ lệ phạm tội cao? Vì bọn họ cướp giật?
Và tôi không nên gần những người Hồi giáo? Vì họ có thể là khủng bố?
Ở đây, bạn luôn phải cảnh giác. Thậm chí, hồi ở VN, tôi đã được cảnh báo là sang đây, nếu thấy người ngã thì cũng đừng giúp họ đứng lên. Thấy trẻ con ngã cũng kệ, vì nếu đỡ lên biết đâu bố mẹ nó lại đổ vu cho mình làm ngã con họ! (ặc ặc)
Tôi muốn kể một câu chuyện:
Sáng 16-1-2007, tại phòng chờ làm visa bên trong Đại sứ quán Pháp ở London. Một người đàn ông da đen, tầm 40 tuổi, tay cầm 3 hộ chiếu, mặt lo lắng hỏi một người đàn ông da đen khác:
– Sorry, could you do me a favor? I did not bring enough money today for the visa fee. Could you lend me 20 pounds please?
(Tiền phí làm visa đã tăng từ 25 bảng (theo như thông báo trên website) lên 40.45 bảng (thông báo dán trên cửa chỗ thu tiền! My Lord!))
– Sorry, I just use my credid card and I don’t have cash. I am sorry for that.
Gương mặt thất vọng. Người đàn ông đó lại quay sang hỏi người khác, cũng da den. Người này trông bóng bẩy, chải chuốt và lịch thiệp.
Câu trả lời ngay lập tức:
– Sorry, I don’t have.
20 bảng = 600.000 đồng = 4 ngày vé đi tàu điện tại London = 2 cái áo sơ mi tại H & M = 1 đôi giày giả da = 4 bữa ăn sáng = 1 bữa ăn tiệm = 4 ngày mua thức ăn để nấu ở nhà = 4 giờ công lao động = 4 tô phở VN ở London.
Tôi nhìn ông ấy, thấy mặt mình nóng bừng. Trong ví có hơn 100 bảng tiền lương làm 2 tuần vừa rồi, chưa kịp cho vào ngân hàng.
Tôi mỉm cười, nhìn ông ấy. Ông ấy hỏi: Excuse me, could you?
I said: Yes. But just make sure that you are giving it back to me because I am a student.
He was so happy. Ông ấy nói rằng ông ấy để quên ví trong xe ô tô, vợ ông ấy lái ô tô đi sau khi đưa ông ấy đến sứ quán. Tôi lấy ví, rút ra 20 bảng. Liếc nhìn hộ chiếu, ông ta đến từ Ghana. Tôi cho ông ấy địa chỉ của mình để ông ấy đến trả tiền. Hoá ra, ông ấy cho tôi địa chỉ của mình, nhà ông ấy ở khu Finbury, cách chỗ tôi khoảng 15 phút đi bộ.
Sau khi trò chuyện, tôi được biết Prince (tên của ông ấy), đã sống ở Anh 10 năm, đi làm hộ chiếu cho gia đình để đi du lịch 1 ngày bằng tàu biển đến Pháp, chỉ để shopping. (ặc ặc).
Đến lượt Prince làm hộ chiếu. Ông nộp tiền. Tôi ngồi đợi, lòng tự hỏi: “Mình có nên tốt như vậy không? Tại sao những người kia lại không giúp ông ấy? Tại sao mình dễ tin người như vậy?”
Rồi lại tự trấn an mình: “Thôi, nếu ông ta không trả lại thì coi như đi làm giúp việc ở nhà hàng 5 tiếng không nhận lương. Cũng được!”
Rồi Prince quay lại: “You will be surprised! I have more money than I need”.
“Really? What happened?”
“My 5 year old daughter does not need to pay for the visa fee. So I have 40 pounds now,” he smiled.
He gave me back 20 pounds.
“Bạn là người tốt. Gặp người lạ khi họ cần giúp đỡ, bạn giúp ngay. We could be friends now.”
“That is alright. I know that any one can be in that case. We need help.”
“Yes, I know, but sometimes, people just don’t want to give their hands.”
Một lúc sau, tôi và Prince nói chuyện về nhiều thứ. Tò mò, tôi muốn biết cuộc sống của người da đen nhập cư ở London ra sao. Prince là kỹ sư, làm việc cho một công ty chuyên lập trình cho các máy tính thu tiền tự động (như cho hệ thống giao thông công cộng ở London). Anh có vợ và hai con, một trai một gái.
Anh trầm ngâm: Today I have learnt a new lesson. Đừng bao giờ đánh giá người khác qua bề ngoài của họ. Tôi không bao giờ nghĩ bạn lại là người giúp tôi, mà tôi hy vọng rằng những người cùng màu da với tôi sẽ giúp tôi.”
Tôi mỉm cười.
Anh nói tiếp: “Ở thời đại toàn cầu hoá này, bạn nên tốt với tất cả mọi người, vì bạn không thể biết được rằng ai sẽ giúp bạn khi bạn cần.”
Lại nhớ lời khuyên của một người bạn lớn: “Hãy cảnh giác, nhưng em đừng nghi ngờ tất cả mọi người.”
Lại nhớ có lần mình loay hoay trong một cái toa let ở bảo tàng tại khu Greenwich. “Tai nạn phụ nữ” xảy đến bất ngờ, trong toa let có máy bán tự động thứ mình cần. Nhưng phải là 1,5 bảng, tiền xu, mà trong ví chỉ có 10 bảng tiền giấy. Mình không biết làm sao, hỏi một người phụ nữ đi cùng con vào toa let để đổi tiền xu. Chị không đủ tiền đổi, nhưng chị có tiền xu. Chị cho mình 1,5 bảng, lại tự tay mua cho mình thứ đó, nhưng không phải thứ mình hay dùng. Người phụ nữ đó lại lấy 1,5 bảng khác mua cái khác cho mình. Lúng túng nhét tiền vào khe máy thế nào, chị để rơi 50 xu vào khe thoát nước của bồn rửa mặt. Chị lại lấy đồng khác ra để mua. Mình không biết nói thế nào để cảm ơn chị. Chỉ biết thank you very much.
Lại nhớ, sáng nay, lúc xếp hàng để apply visa, ngoài trời mưa lun phun, một tay cầm ô, loay hoay thế nào mình để đổ hết ly cà phê lên áo khoác và giầy. Mình lại không mang khăn giấy theo. Một cô bé, ước chừng trẻ hơn mình, người châu Á, đứng cách mình 2 người đã đưa cho mình miếng khăn giấy. Em mỉm cười khi nghe mình nói: “It is just small accident in the lovely morning.”
Lại nhớ…
Và lại nghĩ…