Nghề nghiệp dẫn tôi tới nhiều cuộc nói chuyện với các lãnh đạo doanh nghiệp, chủ yếu là tư nhân, và học được rất nhiều điều từ họ.
Có lần tôi đến một công ty có hệ thống mentor và mentee. Về cơ bản là những người đi trước chịu trách nhiệm hướng dẫn, chỉ dẫn, gợi mở để người đi sau phát triển trong cùng công ty. Họ làm rất thành công và xây dựng được một đội ngũ lãnh đạo từ bên trong. Họ nói không tuyển được người bên ngoài.
Tuyển người bên ngoài là hỏng, nên phải chăm bẵm tưới bón nhân sự cấp dưới để họ phát triển đến lúc phù hợp đặt vào vị trí cao hơn. Có rất nhiều lần, nhân sự chưa sẵn sàng nhưng họ vẫn đặt vào vị trí. Vì sao? Vì con người quan trọng là thái độ (attitude). Anh bằng cấp đầy mình mà thái độ không phù hợp với tổ chức thì bó tay rồi, nhưng có anh chẳng bằng cấp gì mấy nhưng có tố chất, sẵn sàng học tập, nhiệt tình, chân thành, thật thà, nỗ lực thì chẳng mấy chốc mà vượt lên trên.
Lãnh đạo công ty đó rất nhiệt tình, dù bận rộn nhưng họ vẫn dành thời gian cho người mà họ đã nhận lời hướng dẫn. Họ gặp gỡ có thể là 1 tiếng một tuần, lắng nghe, chia sẻ…Cơ bản là để khích lệ tinh thần, và vạch ra những cách làm khác nhau để người mentee có thể lựa chọn cách phù hợp nhất với mình. Ở tuổi ngoài 20 rồi thì bản chất rất khó thay đổi (thật không thể tin được, mình lại đang nói lại câu y như cô giáo cấp 2 ngày xưa hay la mình: Bản chất là không thể thay đổi! :))”. Vì vậy, ở tuổi 20, hầu hết bản tính con người đã rõ ràng: cố gắng, chịu khó, chăm chỉ, dối trá, lười biếng, thích chơi hơn thích làm…Thế nên chỉ vài lời nói chuyện là biết liền: bạn có tiềm năng không?
Nói dông dài chỉ để nói là Chevening Vietnam Alumni đang có chương trình Mentorship rất hấp dẫn. Có mấy ngành nghề như nghiên cứu, tài chính, luật, báo chí truyền thông. Trong đó mình nhận lời làm mentor cho các bạn quan tâm tới báo chí truyền thông. Các bạn có thể học gì ở mình? Mình chỉ làm một việc đơn giản: nhóm lên ngọn lửa ở trong bạn. Cho bạn biết thực tế, cho bạn biết các yêu cầu, và chỉ dẫn các bạn cách đáp ứng các nhu cầu ấy. Còn lại là việc của các bạn: Hãy tự mình cố gắng. Kiến thức, thái độ là thứ không ai giúp mình được mà phải là tự thân.
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng cộng với cách nộp hồ sơ để được lựa chọn vào vòng phỏng vấn và trở thành mentee ở đây.
Sau đây là phần tiếp thị:
- Thưa chị, để có thể được chấp nhận và phát triển trong nghề báo chí cần có sự chuẩn bị như thế nào và đâu là những yếu tố quan trọng nhất?Nghề nào cũng cần tố chất, đam mê và sự tập trung để có thể dẫn tới thành công. Nghề báo với những sự phức tạp và cạnh tranh của nó lại càng cần hơn.
Bao giờ cũng vậy, như xây một cái nhà, nền móng luôn là quan trọng. Nền móng chắc sẽ giúp ta có thể xây ngôi nhà cao. Bạn có thể không tin, nhưng bạn không cần phải học làm báo thì mới làm báo được. Bạn cần có thái độ tò mò, thú vui quan sát, tinh thần cầu tiến, đam mê viết lách và kể chuyện, và hãy tìm một lĩnh vực mình tập trung và phù hợp với sở thích của mình, ví dụ như chính trị, xã hội, văn hóa, công nghệ, tài chính, kinh doanh…và hãy tập trung để mình thật sự hiểu biết lĩnh vực đấy. Nếu có năng khiếu về kết nối, viết và kể chuyện sẽ rất tuyệt vời, nhưng những kỹ thuật đó có thể được bồi đắp theo thời gian và quá trình làm việc, quan trọng hơn là thái độ cởi mở, chia sẻ, luôn luôn học hỏi và duy trì cho mình niềm vui trong công việc.Với kinh nghiệm học tập tại trường đại học đào tạo báo chí hàng đầu của nước Anh cũng như thâm niên công tác trong nghề, chị sẽ giúp đỡ các bạn sinh viên muốn theo đuổi nghề báo như thế nào?
Tôi sẽ dành thời gian để tìm hiểu các bạn, lắng nghe chia sẻ của các bạn về mong muốn, lo ngại, băn khoăn của các bạn để phỏng đoán xem các bạn có thể phù hợp với công việc thế nào và các bạn cần phát triển mảng nào để có thể phát triển nghề nghiệp của mình tốt nhất. Các bạn có thể sẽ cùng tôi đi gặp gỡ các mối quan hệ của tôi trong công việc, quan sát cách tôi làm việc, tham gia vào quá trình tôi tạo ra các tác phẩm báo chí.
Quan điểm của tôi là để các bạn quan sát, bắt tay vào làm, không lý thuyết nhiều. Tôi sẽ hướng dẫn các bạn hoàn thiện các bài viết mà các bạn đang theo đuổi. Không có cách học nào tốt hơn là thực hành.
Hẹn gặp các bạn trẻ trong buổi phỏng vấn.