Theo một báo cáo quan trọng của Trung tâm báo chí Kỹ thuật số Tow thuộc ĐH Columbia, những người viết blog, các bài báo có sự tham gia của đám đông (crowdsourcing) hay do máy tính tạo nên đang đóng góp sản phẩm vào truyền thông tin tức.
Tuy nhiên, chúng không thể thay thế được các nhà báo chuyên nghiệp trong việc theo đuổi và giải thíchcặn kẽ những tin tức quan trọng cho người dân. Đây là thông điệp mà nghiên cứu “Báo chí hậu công nghiệp” vừa đưa ra.
Các tác giả của báo cáo nhìn nhận công nghệ đã tạo ra sự bùng nổ về số lượng thông tin, những thay đổi kinh tế đang ảnh hưởng tới báo chí cả về tích cực và tiêu cực. Nhưng với một số loại hình tin tức, các máy móc hay các bài viết do tập thể, đám đông cùng tham gia không thể thay thế các nhà báo chuyên nghiệp.
Nghiên cứu nhấn mạnh nếu hầu hết những phần việc chính lại do những người không chuyên đảm nhận và thực hiện thì đây sẽ không phải là “thời điểm tốt nhất của báo chí”, Vai trò của nhà báo như “người kể sự thật, người làm cho tin tức có ý nghĩa, người giải thích” không thể bị giảm xuống. Chúng ta cần những người làm việc toàn thời gian, để đưa tin về những thứ mà ai đó, ở đâu đó, không muốn nhiều người biết đến”.
Load đầy đủ báo cáo ở đây
Tôi không ngạc nhiên gì về kết quả này. Xã hội nào, dù phát triển đến đâu, cũng sẽ luôn tồn tại những thế lực giằng co muốn kiểm soát toàn bộ, và những thế lực muốn cân bằng lại.
Ở rất nhiều nước, người ta đưa môn Hiểu biết về báo chí, truyền thông (Media Literacy) vào trong trường học để dạy, giúp cho thế hệ trẻ biết được về hoạt động của media, chức năng, nhiệm vụ trong giám sát quyền lực, cũng để cho thế hệ trẻ không rơi vào những cái bẫy truyền thông, biết phân biệt đúng sai trên truyền thông để từ đó có những quyết định sáng suốt hơn.
Như một đồng nghiệp làm tại Hội đồng báo chí Hong Kong chia sẻ, công việc nói về media literacy còn có chức năng quan trọng khác, là khi đã giúp cho thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về báo chí, thế hệ trẻ sẽ quay sang ủng hộ, giúp đỡ báo chí hoàn thành công việc của mình. Điều này rất quan trọng, vì nếu không có sự ủng hộ của dân chúng thì báo chí không thể hoàn thành nhiệm vụ của mình trong việc duy trì công việc độc lập, vì lợi ích của công chúng.