Lúc bình minh ló dạng vào ngày 1-9, tức hơn 72 giờ sau cơn bão, khủng hoảng bắt đầu. Giám đốc tài chính của Memorial là Curtis Dosch đã thông báo tin tốt lành với những nhân viên đang tập trung tại phòng cấp cứu. Ông cho biết đã gặp được đại diện của Tenet ở Dallas và một đội trực thăng thuê sẽ có mặt trong ngày hôm nay.
Cả bệnh viện vang lên tiếng kêu gọi phụ nữ và trẻ em chuẩn bị di tản. Những chiếc thuyền đang đến, có cả những chiếc thuyền cá lớn neo quanh đó. Những chiếc trực thăng cứu hộ cuối cùng cũng tập trung lại chỉ sau vài giờ. Cả bệnh viện hỗn loạn với đủ loại âm thanh của những chiếc máy bay quân sự và tư nhân đang bay lượn và tìm chỗ hạ cánh.
Tại phòng cấp cứu bệnh viện, những sĩ quan cảnh sát mặt lạnh băng tay lăm lăm súng ngắn, lớn tiếng rằng tất cả cần rời khỏi bệnh viện trước 5g chiều vì New Orleans đang hỗn loạn!
Bác sĩ Cook đeo khẩu súng ngắn vào thắt lưng và chuẩn bị rời khỏi bệnh viện bằng thuyền để đi cứu con trai ông đang kẹt trên mái nhà kể từ ngày thứ ba. Tại tầng hai, bác sĩ Cook nói ông và bác sĩ Pou đều rất mệt. Họ thảo luận về những bệnh nhân cấp 3, trong đó có chín người chưa hề được đem xuống từ tầng bảy. Theo lời bác sĩ Cook, bác sĩ Pou đã lo lắng rằng không thể mang bệnh nhân xuống.
Cook chưa bao giờ lên đến tầng bảy kể từ khi bão tấn công, nhưng ông nói với tôi rằng lúc đó ông đã nghĩ những bệnh nhân LifeCare này đã “lần lượt chết dần” và có thể đã phải chịu đựng những tác động khủng khiếp do nhiệt độ ở tầng lầu đó. Bác sĩ Cook không thể tưởng tượng những nhân viên đã kiệt sức làm sao có thể khiêng những bệnh nhân ấy xuống năm tầng lầu cho đến cuối ngày.
Cook nói ông đã kể cho Pou nghe về cách pha trộn hỗn hợp morphine và loại thuốc an thần benzodiapine. Theo ông, hiệu quả của hỗn hợp này sẽ giúp bệnh nhân rơi vào giấc ngủ sâu cho đến chết. Ông giải thích rằng: “Nó làm ngưng quá trình hô hấp và bệnh nhân sẽ dần dần ngừng thở và ra đi”. Ông cũng nói chắc chắn bác sĩ Pou đã nắm rõ cách thức khi được ông kể tỉ mỉ. Đối với Cook, đó là cách để làm giảm nỗi đau của những bệnh nhân trong tình cảnh khốn khổ lúc bấy giờ.
Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Newsweek năm 2007, bác sĩ Pou thừa nhận sau cuộc thảo luận với những bác sĩ khác rằng bà đã tiêm vài loại thuốc cho các bệnh nhân cấp 3.
Therese Mendez, nhân viên điều hành tổ y tá LifeCare, kể với các nhà điều tra là cô đã làm việc thâu đêm ở tầng một. Sau bình minh, cô nghe thấy âm thanh của những chiếc trực thăng và nhìn dòng người di tản bắt đầu chuyển động. Khi quay lại tầng bảy vào tầm 8-9g sáng và đi dọc theo hành lang, cô trông thấy vài bệnh nhân đã bất tỉnh, sùi bọt mép và thở theo một kiểu khác lạ, thường báo trước cái chết.
Theo Mendez, bác sĩ Pou đã nói với cô và những nhân viên Memorial khác rằng bà có trách nhiệm với những bệnh nhân tầng bảy và các y tá của LifeCare không còn liên quan gì nữa và nên rời khỏi đây. (Bác sĩ Pou đã thông qua luật sư bác bỏ những khai nhận của Mendez). Mendez sau này nói cô cho rằng bệnh viện đang thực hiện “thiết quân luật” (thật ra không phải như vậy), và bác sĩ Pou đang hành động theo những mệnh lệnh quân sự.
Mendez rời đi và giải tán nhân viên của mình.
“Sẵn sàng nhảy rock and roll chưa?”
Trong số những bệnh nhân LifeCare có một người – Emmett Everett, nặng 172kg – hiểu rất rõ về những điều xung quanh. Sáng hôm đó ông tự ăn sáng và còn hỏi Robichaux: “Chúng ta đã sẵn sàng cùng nhảy rock and roll chưa?”.
Theo tiền sử y khoa, đó là công nhân 61 tuổi người gốc Honduras ở LifeCare chờ được phẫu thuật giảm đau chứng tắc nghẽn ruột. Bất chấp những tổn thương khiến ông liệt hoàn toàn hai chi dưới ở tuổi 50, vợ và những y tá chăm sóc nói ông vẫn là một người hài hước, gia đình đầm ấm, ông rất hiếm khi phàn nàn. Cùng ba bệnh nhân LifeCare khác tại tầng bảy, ông không hề nhận chỉ thị “không hồi sức” (DNR).
Những bệnh nhân cùng phòng với Everett đã được mang xuống lầu dưới và trên đường ra trực thăng. Những cánh quạt xoay mù tạo ra những làn gió đập mạnh vào cửa sổ phòng ông. Một vài lần ông năn nỉ với y tá: “Đừng để họ bỏ tôi lại”. Một nhân viên LifeCare nói với bác sĩ Pou, điều Everett phàn nàn duy nhất sáng hôm đó là ông bị chóng mặt. “Ôi, lạy Chúa!” – một nhân viên LifeCare nhớ bác sĩ Pou đã kêu lên như thế khi nghe chuyện!
Hai y tá của Trung tâm Memorial là Cheri Landry và Lori Budo làm ở bộ phận cấp cứu đã thảo luận cùng các nhân viên LifeCare khác. (Sau này thông qua luật sư của mình, Landry và Budo đã từ chối trả lời phỏng vấn của tôi, còn Harris không bao giờ trả lời điện thoại tôi gọi đến). Họ nói về cơ thể bị liệt của Everett và những vấn đề y học phức tạp khác. Ông đã được phân loại là bệnh nhân cấp 3 trước đó. Theo Diane, cả nhóm đã kết luận Everett nặng quá nên không thể đưa ông xuống tầng dưới và đi qua cánh cửa phòng thiết bị để đến trực thăng.
Khi trả lời thẩm vấn của các nhà điều tra, Andre Gremllion, y tá LifeCare, nói một bác sĩ nữ trong cơ quan đã yêu cầu nếu ai đó biết Everett thì hãy đến giải thích rằng ông quá nặng, họ không thể di chuyển ông được. Họ đã yêu cầu Gremllion “nói với Everett điều gì đó để giúp ông thoải mái và sau đó giải thích về tình cảnh”. Gremllion nói với nhà điều tra anh không hề muốn là người sẽ đến nói với Everett rằng: “Chúng tôi có thể sẽ rời đi và ông sẽ phải ở lại”. Vào lúc đó Gremllion nói anh đã mất bình tĩnh.
Sếp trực tiếp của Gremllion, điều dưỡng trưởng Gina Isbell, nói cô đã đi vào căn phòng đó lúc 11 giờ sáng và thấy Gremllion đang ngồi khóc và liên tục lắc đầu. Khi thấy cô, anh chạy vụt qua về phía tiền sảnh. Isbell chạy theo ôm vai và đưa anh về một căn phòng trống khác. Gremllion liên tục lẩm bẩm: “Tôi không thể làm điều này được!”.
Isbell hỏi: “Làm gì cơ?”. Gremllion không trả lời và Isbell cố gắng an ủi anh ta. “Mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi”, cô nói. Isbell chạy đi tìm Diane, sếp của cô. Cô hỏi sợ hãi: “Chuyện gì đang xảy ra? Có phải họ sắp làm gì với những bệnh nhân của chúng ta không?”.
Isbell nhớ lại câu trả lời của Diane trong nước mắt: “Đúng vậy! Các bệnh nhân sẽ không được di tản!”. Khi tất cả nhân viên hành chính của LifeCare, trừ một số vị trí cấp cao, đều phải đưa mọi người ra khỏi lầu bảy, Robichaux đã yêu cầu Isbell đến cầu thang gác phía sau để bảo đảm không ai được vào đây lần nữa. Không gian trở nên im ắng. Isbell ngồi một mình, kiệt quệ và chán nản.
Isbell nói rằng cô đã nghĩ về những bệnh nhân của mình. Cô cảm thấy tội lỗi khi đã hứa với người con gái của một bệnh nhân mà cô yêu quý – bà Alice Hutzler, 90 tuổi, là sẽ chăm sóc bà thật tốt. Giờ đây, Isbell chỉ biết ngồi cầu nguyện cứu hộ đến kịp lúc trước khi Hutzler và những bệnh nhân khác sẽ qua đời…
SHERI FINK (Giải Pulitzer năm 2010)
CẢNH TOÀN – KHỔNG LOAN dịch
Còn tiếp