Artoholics Saigon gồm 3 tâm hồn túy lúy vì nghệ thuật là Nguyễn Trung Hiền (founder Phố Bên Đồi), Lý Đợi (nhà ther, nhà báo, nhà giáo, nhà mác) và Khổng Loan (nổi tiếng vì tâm hồn treo ngược cành cây) đến nay đã có ba buổi trò chuyện tại ba thành phố khi ra mắt cuốn sách Nghệ thuật mua Nghệ thuật do nhóm tự mua bản quyền, biên dịch và tự xuất bản.
Nghệ thuật mua Nghệ thuật có thể là cuốn sách về nghệ thuật có nhiều kỷ lục: dày đủ để ném vỡ đầu ai (400 trang), không hề có tranh hay hình (nghệ thuật mà không có hình ảnh à?), tự làm, và tự phát hành thông qua mạng lưới và các mối quan hệ của cả ba người. Tiền bản quyền cao phát hãi. Và một kỷ lục hãi hùng hơn nữa: Chúng tôi sắp bán hết sách. Tức là 1.000 cuốn sắp đến trọn vẹn từng nhà, từng cầu thang, từng hốc tủ, từng đầu giường. ^^
Đây là một dự án được xuất phát hoàn toàn ngẫu nhiên. Với kinh nghiệm của mình, chúng tôi hiểu thị trường nghệ thuật ở Việt Nam đang còn cần rất nhiều trụ cột để phát triển. Chúng tôi cũng chứng kiến nhiều bạn bè, người quen của mình quan tâm tới nghệ thuật, muốn mua, nhưng không biết bắt đầu từ đâu, gặp gỡ ai, trò chuyện thế nào, định giá ra sao, thưởng thức thế nào. Chúng tôi cũng đã từng như thế, và giờ vẫn vậy. Nhưng có điều may mắn là chúng tôi có thể tìm kiếm được công cụ hỗ trợ mình để giúp bổ sung vào sự hiểu biết luôn thiếu thốn của mình.
Cuốn sách này là một bộ công cụ. Giống như bạn ra đồng thì phải có trâu, có cày, có bừa; đi ra trận thì phải có giáo mác gậy gộc ai có súng dùng súng ai có gươm dùng gươm không có gì thì mình chớ mua ấy.
Chúng tôi chọn lựa những địa điểm ra mắt đều có chủ đích, để đạt mục đích là kết nối với những tâm hồn có cùng nhiều điểm chung với mình, và cả nhiều điểm riêng. Những mối quan hệ mới, vì vui, không vì mục đích nào khác. Niềm vui đời này khó kiếm, trong khi tiền đã kiếm khó từ lâu. Nhưng đó là chuyện khác. ^^
Cuốn sách này có thể gặp bạn ở nhiều điểm chạm. Bạn có thể đang là người ngây thơ, tò mò với nghệ thuật; hoặc đã mua một ít, đã có bộ sưu tập. Tôi tin là cuốn sách sẽ có những hướng dẫn cụ thể và hữu ích cho mỗi người, dù bạn ở đâu, để có thể yêu nghệ thuật lâu dài.
Chúng tôi ra mắt đầu tiên ở Phố Bên Đồi tại Đà Lạt, ngày 5.11.2022. Vì sao lại là Đà Lạt? Vì Đà Lạt đẹp, thật phù hợp với những tâm hồn bảng lảng sương khói, đang vật vờ tìm kiếm niềm vui. Đà Lạt có những kiến trúc và phong cảnh nhìn một phát đủ để ta ngất xỉu (phải nhìn nhanh kẻo dân tình đang có các chiến dịch phá hơi bị quá tốc độ). Hôm đó trời lành lạnh, có khoảng 50 người đến, là các nghệ sỹ, giảng viên, sinh viên, những người yêu nghệ thuật. Phố Bên Đồi là một không gian hỗ trợ các hoạt động liên quan tới nghệ thuật, giáo dục, đào tạo nghệ thuật, là một điểm kết nối mới ở thành phố mù sương. Đó là một nơi đẹp và rất thích hợp, khi người sáng lập đang cố gắng tạo ra một không gian để mọi người gặp gỡ, sáng tạo, chia sẻ suy nghĩ và hành động để giữ được và phát huy những vẻ đẹp đáng quý của Đà Lạt. Xin lưu ý là các tour này chúng tôi không nhằm để bán sách, vì sách in có 1.000 cuốn, mà chỉ đi tìm kiếm niềm vui. Đạt được nhiều niềm vui.
Địa điểm thứ hai chúng tôi ra mắt sách là ở ASA Lighting Studios tại 47B Phạm Ngọc Thạch Quận 3, ngày 12.12.2022. Đây là văn phòng của một công ty tư vấn thiết kế chiếu sáng quy mô, tại một địa điểm vẫn giữ được những nét đặc trưng của kiến trúc hiện đại trước năm 1975. Villa được xây dựng từ những năm 1960, với sân vườn có cây sung, cây khế, và hệ thống đèn chiếu sáng các tác phẩm được trưng bày rất đẹp. Chúng tôi mời những người bạn của mình, đa phần là những người đã mua sách, đến để trò chuyện trong một không gian ấm cúng, thân tình.
Hôm đó chúng tôi cũng không nói nhiều về sách, chúng tôi trào lộng về con đường “dở hơi” của mình, về việc mình tốn công tốn sức làm một việc mà chắc là cần, nhưng có thể sẽ không đem lại những lợi ích tài chính như mình muốn. Nhưng như tôi đã nói, tiền thì cần nhiều, nhưng có ít thì cũng đủ. Chúng tôi trào lộng về những người làm sách, kinh doanh các sản phẩm văn hóa. Chúng tôi hiểu là đó luôn là con đường khó, nhưng xã hội nào cũng cần, và xã hội chỉ cân bằng và không bị tan vỡ khi chúng ta cân bằng nhiều yếu tố, từ phát triển kinh tế để chăm lo đời sống vật chất, đến phát triển văn hóa để chăm lo đời sống tinh thần. Tức là ngoài làm ăn, ta có chú trọng đến làm người. Dĩ nhiên chúng tôi không bao giờ có kịch bản, vì cả ba speakers đều đã là những đạo diễn gạo cội, chúng tôi không ai chịu ai, và dứt khoát không chịu soạn kịch bản. Và chúng tôi lên tấu hài với nhau, khán giả cười nghiêng ngả. Chúng tôi tối về cũng đau hết cả bụng vì cười. Chúng tôi cười mình, cười đất cười trời, rồi nắm tay lê tiếp. ^^
Trong buổi ra mắt lần thứ 3, chúng tôi chọn Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng tại Huế, ngày 24.2.2023. Địa điểm này là một lựa chọn hoàn hảo để nói về tình yêu với cái đẹp và gặp gỡ những người làm việc hay quan tâm tới nghệ thuật tại miền Trung. Nằm trên một ngọn đồi, không gian này vừa hoàn thiện ngay trước dịch COVID, và với rất nhiều nỗ lực và những đóng góp không vụ lợi của rất nhiều người, không gian đã trở thành một địa điểm mà tôi nghĩ là “cần phải đến” với bất kỳ ai đến Huế.
Huế dĩ nhiên có rất nhiều điểm để tham quan, nhưng Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng giống như một sự kết nối giữa quá khứ với hiện tại, giúp ta hiểu hơn về thế giới, về con đường của một nghệ sỹ lớn của thế giới, về đời sống tâm linh, về cuộc đời của một con người giữa vô số biến thiên của lịch sử. Giữa mưa lạnh ở Huế, chúng tôi đã đón khoảng 60 người, gồm các lãnh đạo các cơ quan về văn hóa, nghệ thuật ở Huế, giám đốc các bảo tàng, chủ các bộ sưu tập quan trọng tại Huế, rất nhiều nghệ sỹ, kiến trúc sư tại Huế. Chúng tôi hơi có phần “hốt hoảng” vì sợ “múa rìu qua mắt thợ”, nhưng rồi hóa ra buổi giao lưu lại rất vui. Cô Thái Kim Lan, chị Lê Cẩm Tế, anh Hồ Viết Vinh… và các anh chị em đã chia sẻ những câu chuyện rất thú vị của mình, về hành trình đưa những gì đẹp đẽ tới công chúng, hay con đường sưu tập rất riêng của mỗi người. Chúng tôi cũng gặp những nghệ sỹ đã đọc sách của mình, và họ nói cuốn sách đã giúp họ hiểu hơn về cách thực hiện những giao dịch nghệ thuật “một cách có văn hóa”.
Đó đúng là những gì chúng tôi mong muốn khi làm cuốn sách này. Chúng ta không ai dám tin hay nên nghĩ là mình giỏi nhất, biết nhiều nhất, chúng ta ai cũng đang tìm cách hiểu hơn về đời sống này, thế giới này, để hành xử cho hợp lý nhất, để hài hòa nhất, để tốt nhất.
Rất biết ơn thật nhiều nhân duyên vũ trụ mang đến.
Sách chỉ còn ít cuốn. Chúng tôi hiện chỉ bán qua các kênh social media của mình (inbox trực tiếp), nhà sách tên là Sách Huế tại Huế; và Book Nest ở Hà Nội.
Happy reading!
Đọc thêm: Bí kíp để mua nghệ thuật khôn ngoan