Thấm thoắt, Tết năm này vừa qua, Tết năm khác đã đến. Đôi khi, ta tự hỏi, mình đã làm được gì trong năm qua? 365 ngày trôi đi, tưởng chừng như vô tích sự. Con người ta sinh ra, may mắn thì được nuôi dưỡng tử tế, lớn lên, học hành, trưởng thành, rồi ốm đau, bệnh tật, rồi giật mình khi soi gương, thấy những vết chân chim trên khóe mắt, một ngày kia đặt hai tay lên bụng, vĩnh biệt trần gian. Tự hỏi, làm người, ta đã làm gì?
Mấy chục Xuân đến, Xuân đi. Xuân nào cũng bằng đấy bài hát, điệu nhạc, làm bằng đấy việc, cũng ăn bánh chưng, cũng mua đào, mai, quất, cũng cắm hoa, nấu thịt đông, ăn nem rán, thịt gà. Rồi có những năm thấy thảng thốt: Sao thời gian trôi đi nhanh thế, có cách nào níu giữ thời gian? Sao Xuân nào cũng giống Xuân nào thế?
Mỗi Xuân đến để nhắc con người rằng họ đang may mắn được sống tiếp trên trần gian, hay nhắc con người rằng, thời gian trên trần gian của họ sắp hết?
Vẫn còn nhớ như in những cảm giác háo hức của thời thơ ấu mỗi khi nghe thấy bài hát chào Xuân. Tết Bắc, đêm trừ tịch mới thiêng liêng, mùng 1 mới ấm cúng. Tết Nam đêm trừ tịch cũng thế, chỉ là vì nóng quá, nên độ ấm cúng cũng giảm đi. Nói những lời tốt đẹp chúc nhau. Ai cũng nghĩ điều mình mong muốn ắt hẳn người khác cũng muốn; bởi vậy, người ta chúc nhau phát tài, hạnh phúc, thấy được tình yêu, ai chưa chồng thì có chồng, ai chưa giàu thì phát tài. Mà ai cũng phát tài, tài hơn, tài mãi.
Trong 1 bộ phim, có một lời thoại. Nhân vật chính nữ đau khổ hỏi nhân vật chính nam: Tại sao con người ta phải chết? Trả lời: Để thấy rằng cuộc đời đáng quý biết bao.
Đời người, cũng như đời mọi vật trên đời, đều trải qua những giai đoạn sinh, thành, hoại. Có sinh, có tử, lẽ tự nhiên của đất trời, cớ sao lại buồn?
Chẳng buồn vì điều đó, chỉ buồn khi nhận thấy mỗi số phận chấm dứt khi không làm được điều gì đáng nhớ. Die for nothing. Chết chẳng vì điều gì cả. Có gì buồn hơn thế?
Mà thế nào mới là điều đáng nhớ? So với loài người, với dân tộc, với gia đình, hay với mỗi cá nhân?
Cuộc sống phải chăng chỉ có cơm, áo, gạo, tiền, những mối lo vật chất thường trực, hay những mối quan hệ xã hội xung quanh? Làm người tốt ư? Làm việc tốt ư? Không khó lắm. Nhưng tốt có đồng nghĩa với có ích không?
Thế nào mới là sống có ích? Quá trình thay đổi nhận thức, đặt câu hỏi với chính bản thân mình có thể khiến con người trở nên bối rối với những thực tế. Đâu là đúng, đâu là sai? Đúng với cái gì, sai với cái gì? Đâu mới đích thực là giá trị nhân loại, dân tộc, gia đình, và mỗi cá nhân? Mỗi – con – người đều đang trong 1 cái lồng, có lẽ ai cũng thắc mắc, cũng đặt câu hỏi, cũng cố tìm ra cái cánh cửa để chui ra, đến một vùng nào đó, dù chẳng biết đó là vùng nào, và nó ở đâu.
Mỗi ngày trôi qua, mỗi con người ta gặp, mỗi vùng đất ta đến, đều chỉ bảo ta biết những giới hạn của mình, sự yếu kém của mình, thiếu thốn của mình. Có lẽ suy nghĩ này sẽ luôn như vậy, vì cuộc sống là 1 quá trình hoàn thiện nhận thức. Ai có thể nói: Tôi biết hết, tôi biết đủ rồi?
Ai cũng phải đặt tay lên bụng. Ai cũng phải đến điểm kết thúc. Xuân ơi, có phải Xuân đến để nhắc nhở rằng, ta đang may mắn được sống tiếp trên trần gian, hay thời gian trên trần gian của ta sắp hết?
Việt Nam, 6-2-2011 (Mùng 4 Tết âm lịch)