Bài viết đăng trên Tuổi Trẻ CUối Tuần tháng 8.2017
Vượt qua những mai mỉa dạng này hay dạng khác về những nhân vật “trưởng giả học làm sang” trong địa hạt nghệ thuật, những người kinh doanh thành công trên thế giới đã và vẫn đang đặt dấu vết ảnh hưởng tích cực của mình lên cộng đồng nghệ thuật bằng nhiều cách khác nhau.
Đọc tiếp ở đây
Bài viết đăng trên Tuổi Trẻ Cuối Tuần, tháng 2.2017
Hillary Clinton đã không trở thành nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ. Bức trần kính – rào cản vô hình ngăn cản bước tiến – chờ một người phụ nữ đập vỡ khi bước lên đỉnh cao quyền lực nhất của quốc gia hùng mạnh nhất thế giới vẫn còn đó.
Dame Stephanie Shirley, 83 tuổi, là nữ doanh nhân công nghệ tiên phong của Anh vào đầu những năm 1960. Bà là người mở công ty chuyên về phần mềm ở thời không ai mua phần mềm, nhất lại từ một phụ nữ. Vì muốn tạo ra cơ hội cho mình và những phụ nữ khác, Stephanie thuê lao động là nữ được đào tạo trong lĩnh vực phần mềm nhưng phải rời công việc khi lập gia đình, hay khi chuẩn bị có con. Công ty Freelance Programmers tiên phong đưa phụ nữ trở lại tham gia lực lượng lao động sau một thời gian nghỉ “giữa hiệp” sinh con. Bà tiên phong trong nhiều phương thức làm việc và điều hành, từ chia sẻ công việc, chia sẻ lợi nhuận và đồng sở hữu (chia là ¼ công ty cho nhân viên). Nhưng thời đó, bà không thể làm việc trên sàn chứng khoán, lái xe bus hay lái máy bay, mở tài khoản ngân hàng mà không được chồng cho phép. Thế hệ của bà phải đấu tranh để phụ nữ có quyền đi làm và quyền được trả lương tương đương với nam giới.
Không chỉ vậy, để có thể tham gia vào lĩnh vực kinh doanh phần mềm mới mẻ này, Stephanie, khi đó là một người mẹ có con bị tự kỷ, phải đổi tên thành “Steve” để tiếp cận khách hàng, trước khi ai đó nhận ra rằng bà là nữ chứ không phải nam để kịp từ chối. Chưa hết, khi bà bắt đầu, nam giới bình luận: “Thú vị đấy, nhưng công ty của bà chỉ tồn tại được vì nó nhỏ.” Rồi khi công ty phát triển, họ thừa nhận: “Đúng là có quy mô, nhưng chẳng thấy lợi ích chiến lược gì.” Rồi khi công ty được định giá hơn 3 tỉ USD và 70 nhân viên trở thành triệu phú, họ bình luận: “Làm tốt lắm, Steve!”
Stephanie, giờ chuyên tâm với thiện nguyện, đã tặng đi 135 triệu bảng Anh tài trợ các nghiên cứu và hoạt động trong lĩnh vực tự kỷ. Bà đã phá bỏ được rào cản vô hình ngăn mình tham gia vào lãnh địa của đàn ông. Bà chia sẻ hai bí mật để thành công: hãy ở bên cạnh những những người hạng ưu và những người bạn thích; và hãy chọn bạn đời cực kỳ cẩn trọng.
VÌ SAO GỌI NGƯỜI PHỤ NỮ THAM VỌNG LÀ MANG TÍNH XÚC PHẠM? Continue reading
Rất có thể chính nạn hạn hán kéo dài từ năm 2006 là điều dẫn tới cuộc nội chiến đẫm máu ở Syria -lifegate.com
Bài này viết từ năm 2016, nhưng vẫn còn tính thời sự hơn bao giờ hết. Đã đăng trên Tuổi Trẻ Cuối Tuần.
Ở những quốc gia yếu kém trong quản trị nhà nước, khủng hoảng môi trường có thể là ngòi nổ đưa đến thảm họa lớn.
Venezuela vốn đã rối như tơ vò từ cả trước khi tổng thống Hugo Chávez qua đời năm 2013. Tình hình từ đó đến nay càng trở nên tồi tệ hơn. Dù sở hữu trữ lượng dầu mỏ rất lớn, lạm phát đã tăng vọt lên 500%, tỉ lệ các vụ án mạng thuộc hàng cao nhất thế giới; lương thực, nước, thuốc chữa bệnh thiếu kinh niên khiến cuộc sống hằng ngày của người dân rất vất vả.
Có người đã bị thiêu sống ngay bên ngoài siêu thị Caracas vì tội ăn trộm món hàng trị giá tương đương 5 USD. “Đất nước này đã rơi vào vòng xoáy suy sụp trong rất nhiều năm – Cynthia Arnson, giám đốc chương trình Mỹ Latin của Trung tâm Wilson, nói – Bạn sẽ tự hỏi đâu là giọt nước tràn ly”.
Quản trị tài nguyên kém
Có vẻ như khí hậu chính là giọt nước đó. Sáu tháng trước, hạn hán do El Niño gây ra làm hư hại mùa màng, khiến thủ đô thiếu nước uống và phải cắt điện luân phiên.
Tháng 4-2016, mưa ít đã khiến thủy điện Guri, nguồn cấp điện lớn nhất nước này, tê liệt. Tổng thống Nicolás Maduro thông báo công chức chỉ làm việc hai ngày mỗi tuần, thậm chí còn gợi ý phụ nữ ngưng dùng máy sấy tóc: “Tôi luôn nghĩ rằng phụ nữ trông đẹp hơn khi luồn tay vào mái tóc của mình và để nó khô tự nhiên”.
Tháng 5, ông Maduro lại đổi múi giờ quốc gia để tiết kiệm điện. “Hạn hán và cúp điện đã thật sự ảnh hưởng – Arnson nói – Sự thiếu hiệu quả và tê liệt của dịch vụ công trở nên không thể kiểm soát, thiên tai khiến tình hình thêm nguy ngập”. Continue reading
Bài viết đăng trên Tuổi Trẻ Cuối Tuần ngày 6.7.2017.
Khắp thế giới, sự chia rẽ thế hệ đang ngày càng tồi tệ hơn. Thế hệ hiện tại đang lấy đi quá nhiều nguồn lực, khiến cuộc sống của thế hệ tương lai gặp nhiều rủi ro.
Nhà triết học người Ireland Edmund Burke nhìn xã hội là quan hệ đối tác giữa những người đang sống, đã qua đời và cả những ai chưa được sinh ra.
Vay, nợ và mượn
Việc không thấu hiểu quan hệ này đã tạo ra những xu hướng bất ổn trên toàn thế giới trong những thập niên gần đây, mà trong đó phần tài sản tương lai và tài nguyên được dùng cho tiêu dùng hiện tại đang ngày càng khiến các thế hệ tương lai rơi vào hoàn cảnh bất lợi.
Nếu không có cam kết xử lý sự bất bình đẳng này, những bất ổn xã hội ở nhiều nơi sẽ tăng nhanh chóng.
Mấu chốt của hiện tượng này là tiêu chuẩn sống và sự thịnh vượng tăng lên nhanh chóng trong vòng 50 năm qua, chủ yếu dựa trên số nợ đang gia tăng, trong khi con người tảng lờ những phí tổn đến từ thiệt hại môi trường và sự phân chia sai lầm các nguồn lực có giới hạn và ngày càng khan hiếm.
Một phần lớn tăng trưởng kinh tế gần đây là dựa vào tiền vay – hiện đang ở mức chóng mặt là 325% GDP toàn cầu. Nợ cho phép các xã hội tiêu dùng nhiều hơn do số tiền mượn trước đó được dùng mua một món gì đó cho hiện tại, đổi lại lời hứa là người mượn sẽ trả nợ trong tương lai. Continue reading
Các hãng thời trang nhanh (fast fashion), nơi chi rất nhiều tiền để tiếp thị và khuyến khích người tiêu dùng liên tục chi tiền mua những món đồ có vẻ rẻ và hợp mốt, đang bị cáo buộc gây ra khủng hoảng ô nhiễm trên thế giới.
Những khách hàng đến cửa hàng H&M ở New York vào tháng 4-2016 chứng kiến một núi quần áo chồng lên nhau tới trần nhà. Câu trích dẫn của nhà văn người Anh T.S. Eliot trên tường “In my end is my beginning” – với hàm ý khởi nguồn một vòng đời mới ở điểm kết thúc – khiến cửa hàng giống một phòng trưng bày nghệ thuật.
Cạnh đó, các phóng viên và blogger thời trang nhấp rượu trong khi xem các mannequin mặc trang phục được thiết kế riêng dựa trên chất liệu là những quần jeans cũ, áo jacket và blouse cũ.
Bữa tiệc này ra mắt bộ sưu tập Conscious Collection của H&M – một thương hiệu thời trang nhanh thuộc hàng lớn nhất hiện nay trên thế giới với gần 4.000 cửa hàng, và doanh thu 25 tỉ USD năm 2015.
H&M muốn quảng bá về sáng kiến thuyết phục khách hàng mang quần áo cũ (từ bất kỳ thương hiệu nào), bỏ vào những thùng chứa ở các cửa hàng H&M khắp thế giới. “H&M sẽ tái chế và tạo ra chất liệu dệt may mới, bạn sẽ có phiếu mua hàng để dùng tại H&M. Ai cũng được lợi!” – H&M cho biết.
Cảm giác “tiêu dùng có ý thức” mà H&M tạo ra cho khách hàng có vẻ rất tốt, nhưng chuyện không đơn giản như vậy. Continue reading