Bị truyền thông thế giới mô tả là “lập dị”, “khùng”, trong khi báo chí cũng như người dân trong nước gọi là “lãnh tụ yêu quý”, nhà lãnh đạo Kim Jong Il đã sử dụng kỹ năng chính trị để duy trì quyền lực với hiệu quả khó có thể phủ nhận.
Ông tiếp quản vị trí lãnh đạo từ cha mình – nhà sáng lập CHDCND Triều Tiên – bằng cách sử dụng các phương pháp tuyên truyền, các hoạt động đầy bí ẩn được huyền thoại hóa cùng lực lượng quân đội khổng lồ.
Báo chí thế giới cho rằng, các chi tiết liên quan tới ông Kim đều mang tính “phỏng đoán”, từ ngày sinh, nơi sinh và các sự kiện đưa ông lên làm lãnh đạo và duy trì sức mạnh cầm quyền đến nay. Người dân gọi ông là “lãnh tụ yêu quý”, “người kế tục vĩ đại sự nghiệp cách mạng”, trong khi gọi cha ông là Kim Il-sung là “lãnh tụ vĩ đại”. Ở tất cả các gia đình hay các cơ quan nước đều treo trang trọng bức chân dung của ông bên cạnh cha mình. Khắp nơi mọi chốn đều treo các khẩu hiệu ca ngợi hai cha con.
Dáng người thấp đậm, báo chí thế giới hay mô tả ông thích đi giày lót đế để tăng chiều cao, chuộng đeo kính mát quá cỡ so với mặt. Ông rất thích điện ảnh, và từng bắt cóc cặp diễn viên, đạo diễn Hàn Quốc năm 1978 để yêu cầu giúp để vực dậy nền điện ảnh nước nhà. Cặp vợ chồng diễn viên, đạo diễn Choi En-hui và Shin Sang-ok sau đó đã mô tả ông Kim là người thông minh, nhưng “không có cảm giác mình đã làm việc có tội vì vốn được sinh ra và lớn lên trong môi trường như vậy”. Ông có bộ sưu tập 20 ngàn đĩa phim nước ngoài, trong đó có đủ bộ James Bond.
Cho dù ông ít khi thấy thế giới bên ngoài (ngoại trừ Trung Quốc, Nga và Indonesia), các chính khách từng gặp ông đều cho rằng ông là người “am hiểu tình hình thế giới”.
Cựu Tổng thống Mỹ G.Bush gọi ông là “yêu tinh”, sách học của trẻ em Hàn Quốc vẽ hình ông Kim là con quỷ có sừng và răng nanh, nhưng những người đã từng gặp ông không giấu sự ngạc nhiên về ông. “Ông ta rất hay nói” – Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo – hyun nhận xét sau khi gặp ông Kim ở Bình Nhưỡng năm 2007. “Và là người có phong cách và thái độ linh hoạt nhất ở CHDCND Triều Tiên”. Còn bà Wendy Sherman, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ từng phục vụ dưới thời Ngoại tưởng Madeleine K.Albright và tháp tùng bà tới CHDCND Triều Tiên nói năm 2008 nhận xét: “Ông ta thông minh, quan tâm tới mọi việc xung quanh, có kiến thức, tự tin, và chủ động trong mọi tình huống”.
Sử dụng con bài hạt nhân một cách thông minh, ông Kim đã duy trì được ảnh hưởng của mình và cân bằng vị trí trên bàn đàm phán với các bên, thậm chí còn vượt trội. Nói như GS Gramham Allison của ĐH Harvard (Mỹ): Khi người ta viết lại lịch sử thời này, điểm số sẽ là Kim: 8; Bush: 0”. Còn Alexander Mansourov, học giả về Triều Tiên và nhà cựu ngoại giao Nga cho rằng: “Tôi tin ông ta thông minh và thực tế. Cũng có thể tàn nhẫn. Ông ta là người không để rơi vãi quyền lực cho những người quanh mình”.
Theo tài liệu của Triều Tiên, ông Kim sinh năm 1942 trong cabin tại một lán trại bí mật của du kích chống Nhật đang nằm dưới sự chỉ huy của cha ông ở núi thiêng Paektu, CHDCND Triều Tiên. Truyền thông nước này cho biết, khi ông ra đời, có một ngôi sao sáng rực trên bầu trời, và cầu vồng xuất hiện. Ông chỉ là một cậu bé khi CHDCND Triều Tiên tấn công Hàn Quốc, và cuộc chiến liên Triều bùng nổ những năm 1950. Không có nhiều chi tiết về thời điểm ông lớn lên, ngoại trừ thông tin chính thức là ông tốt nghiệp Khoa chính trị học và kinh tế học ở trường ĐH đặt theo tên của cha mình năm 1964. Ngay sau khi ra trường, ông Kim bắt đầu làm việc tại Ban chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên (WPK). Năm 1973, ông được bầu làm Bí thư WPK. Khi còn ít tuổi, sáng sáng, ông đều đến vấn an cha, giúp cha đi giày cho tới khi được bầu vào Bộ Chính trị khi 32 tuổi, vào năm 1974.
Ông rất ít khi xuất hiện trước nơi công cộng hay phát biểu. Khi nói, ông có giọng cao, và vẻ hiền lành của cha mình. Theo Hwang Jang-yop, cựu thư ký WPK đã đào tẩu sang Seoul năm 1997, ngày từ nhỏ, ông Kim con đã tỏ ra am hiểu về quyền lực. Tháng 8-1997, ông trở thành Tổng Bí thư WPK và đảm nhiệm cương vị Phó Chủ tịch Quốc hội Triều Tiên các khóa từ năm 1982 – 1998. Ông làm Tư lệnh tối cao Quân đội Nhân dân Triều Tiên từ tháng 12/1992 – tháng 4/1993.
Tiếp nối quan điểm lãnh đạo “tự lực tự cường” và độc lập, ông Kim là một trong những lãnh đạo bí ẩn nhất cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, lãnh đạo một đất nước cô lập về ngoại giao, suy sụp về kinh tế với 1/3 trẻ em bị đói. Ông chết để lại một người vợ chính thức là Kim Yong Suk, 1 con gái và 3 con trai.
Chuyên gia nghiên cứu về lịch sử Triều Tiên Andre Lankov nhận định: “Ông ta sẽ được nhớ đến như một người phải chịu trách nhiệm về những việc làm khủng khiếp nhất liên quan sự tồn tại của một trong những nền độc tài tồi tệ nhất trong lịch sử Triều Tiên và thế giới, ít nhất là trong thế kỷ 20 và 21”.