Kỹ năng đề xuất đề tài

Phóng viên sẽ đề xuất đề tài bài viết của mình với biên tập viên hay trưởng phòng biên tập thế nào để họ đồng ý với ý tưởng của mình. Đây luôn là thách thức với phóng viên.

Đôi khi, họ có những đề tài rất hay, nhưng thiếu kỹ năng trình bày để thuyết phục rằng bài viết của mình đáng để đưa lên mặt báo.

Ở nước ngoài, đây là một kỹ năng báo chí quan trọng.


Trong tiếng Anh, đề xuất ý tưởng về bài viết được gọi là ‘pitch’.

Ý tưởng phải độc đáo. Đề xuất cũng cần phải có đủ dàn ý, có các nguồn tin mà phóng viên sẽ liên lạc để phỏng vấn và những nguồn tin, thông tin đã có sẵn.


Thường thường, đề xuất này chỉ nên gói gọn trong một trang A4 và đủ sức mạnh cho những người có quyền quyết định thấy rằng phóng viên đó đã làm việc nghiêm túc.

Thực tế, để có một đề xuất đề tài tốt, người phóng viên phải làm việc rất nhiều trước đó.


Helen Oldfield, phó ban biên tập của tạp chí Weekend Guardian nói rằng, điều bà xem xét khi nhìn vào một bản đề xuất đề tài là nó được viết cẩn thận. ‘Nếu không, tôi sẽ tự hỏi rằng tôi có thực sự muốn một bài viết hoàn chỉnh từ một người cẩu thả thế này không?

Nếu tôi có cảm giác rằng ý tưởng này quen quen và đề tài sẽ rất ‘hot’ nếu ở thời điểm hai năm trước đây, tôi sẽ không chấp nhận. Phóng viên cũng cần thuyết phục rằng họ là người tốt nhất để được giao làm về đề tài đó’.


Đề xuất cũng cần phải có cấu trúc dàn ý rõ ràng.


Hãy cho đề xuất ấy một tên gọi cụ thể, ấn phẩm mà phóng viên hướng đến. Điều này rất quan trọng vì mỗi một ấn phẩm sẽ hướng tới một tầng lớp độc giả riêng, dẫn đến cách viết riêng.


Một cái tên cụ thể cho đề xuất không có nghĩa là tên của bài viết. Chỉ cần phóng viên nói ngay rằng bài viết đó về cái gì.

Ví dụ:


– Tại sao lại có sự tăng mạnh về số lượng thiếu niên mang thai?
– Nên làm gì với tình trạng rác do túi nhựa không thể tự tiêu hủy?


Sau đó, hãy cho một cái khung sườn bài:


Túi nhựa là một loại rác nguy hiểm. Hàng triệu chiếc túi tưởng chừng vô hại đang phá hoại môi trường sống, theo nguồn tin X,Y,Z. Những người quản lý bãi rác thải đang rất tuyệt vọng vì loại rác này cần đến hàng trăm năm mới phân hủy.


Vậy tại sao các siêu thị lớn và các cửa hàng không sử dụng một loại túi khác thân thiện với môi trường hơn? Họ sẽ làm không? Điều này có ý nghĩa như nào tới môi trường toàn cầu? Tại sao chúng ta lại phải sử dụng túi nhựa. Tại sao ta không dùng cái làn ngày xưa mà hay dùng để đi chợ nữa?


Sau đó giải thích chúng ta sẽ thực hiện đề tài thế nào.


Tổ chức Những người bạn của trái đất vừa công bố thực hiện một chiến dịch nhằm vào các siêu thị sử dụng túi nhựa, bắt đầu trong hai tuần tới.

Họ đã vận động hành lang với những nghị sỹ để giới thiệu những quy định mới. Hiện tại, những nghị sỹ A, B, C đang ủng hộ kế hoạch này.

Các giám đốc siêu thị đến nay vẫn từ chối trả lời phỏng vấn. Tôi đã có những nghị sỹ A, B, C đồng ý trả lời. Một thành viên của tổ chức đã nhặt 1000 cái túi nhựa và sẽ đặt nó trước cửa một siêu thị.

Người này đã đồng ý trả lời phỏng vấn độc quyền trực tiếp với tôi. Ông D., giám đốc siêu thị T. đã gửi một email đe dọa bà này. Tôi đã liên lạc với ông ấy để hỏi thêm và đang đợi trả lời.


Các thông tin thêm:


Tôi đã tìm hiểu về đề tài này như sau, đã có các số liệu như này….Đã có tài liệu từ một cuộc hội thảo về túi nhựa và nguy cơ của nó với môi trường…


Nếu có các thông tin về liên lạc của các nguồn thì rất tốt.

Nếu là phóng viên tự do, đề xuất đề tài với một tòa soạn có thể sẽ đòi hỏi cách viết email:


Trong email đó, cần các thông tin như sau:
Tên và vị trí của người phụ trách chuyên mục;
Tên của phóng viên


Cách viết nhiệt tình nhưng không nịnh bợ và ca ngợi chuyên mục hay ấn phẩm quá đáng

Hãy đi thẳng vào vấn đề chính
Gợi ý minh họa cho ý tưởng. Đó có thể là hình ảnh chụp, tranh vẽ, các đồ họa…
Không đưa ra các ý tưởng đã từng được mổ xẻ ở ấn phẩm cạnh tranh, trừ phi phóng viên có cách nhìn khác ở cấp độ khác.


Cần viết bài đúng hẹn nộp. Vì báo chí là công việc của một guồng máy tập thể. Cần có thời gian để biên tập, dàn trang và nhiều công đoạn khác. Ngoài ra, đáng tin cậy là một đức tính quan trọng của phóng viên. Hãy chuẩn bị sẵn mọi thông tin mà phóng viên cho rằng họ có thể được biên tập hỏi sau khi giao bài cho biên tập.


(Theo tài liệu báo chí nước ngoài)

Comments