Trồng kế sinh nhai lâu dài

Sản xuất sản phẩm gỗ tại nhà máy AA, Long An. Ảnh: Danny Bách

Bài viết đăng trên Forbes Vietnam số 62, tháng 7.2018

Nhà máy AA Corporation, công ty hàng đầu về thiết kế và sản xuất đồ nội thất cho thị trường tầm trung và cao cấp tại Việt Nam, có diện tích 14 héc ta ở huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Tại đây, với 1.800 công nhân, AA sản xuất phục vụ các hợp đồng cho khách hàng tại Việt Nam và hơn 20 quốc gia khác. Họ thực hiện tất cả các công đoạn và sản phẩm tại nhà máy, rồi đưa đến lắp ráp tại hiện trường với 800 người phụ trách ở công trường. Trên phần đất trước đây là văn phòng, một khu nhà xưởng mới đang được xây dựng nhằm mở rộng khả năng sản xuất, và công nhân phải tăng ca thường xuyên từ 17h đến 21h để đáp ứng đơn hàng. Mỗi tháng, nhà máy AA có  khả năng thực hiện hoàn chỉnh nội ngoại thất một công trình khách sạn 5 sao 200 phòng theo dạng “chìa khóa trao tay.”

Gần 20 năm trước, ông Nguyễn Quốc Khanh, sáng lập và chủ tịch của AA, đã mua mảnh đất bị bỏ hoang do nhiễm phèn để xây dựng nhà máy. Giờ đây, ngoài nhà máy đặt ở Long An, công ty còn có các nhà máy quy mô nhỏ hơn ở Hà Nội, Bhutan và Myanmar.

Sự phát triển của AA là một điển hình cho thấy ngành chế biến gỗ và nội thất tại Việt Nam lớn mạnh không ngừng trong 20 năm qua.

Năm 2017, xuất khẩu gỗ của Việt Nam trị giá 8 tỉ đô la Mỹ, trong đó, đồ gỗ khoảng 6,7 tỉ đô la Mỹ, còn lại là những sản phẩm lâm sản ngoài gỗ như mây, tre, nứa, lá… Bên cạnh đó, giá trị sản xuất đồ gỗ nội địa khoảng 1,65 tỉ đô la Mỹ. Nhiều năm liên tục, gỗ nằm trong tốp 10 nhóm mặt hàng xuất khẩu nhiều nhất Việt Nam. Trong số khoảng 100 quốc gia xuất khẩu đồ gỗ, với tổng giá trị xuất khẩu là 141 tỉ đô la Mỹ và nhu cầu thế giới tiêu thụ được dự báo là 600 tỉ đô la Mỹ, sự tham gia của Việt Nam tuy tạo ấn tượng trong thời gian qua nhưng còn chiếm cơ cấu khiêm tốn. Bởi vậy, ngành chế biến gỗ và nội thất, lĩnh vực thâm dụng lao động “có nhiều dư địa để phát triển, phù hợp với người Việt Nam,” theo ông Nguyễn Quốc Khanh, người cũng đang nắm vai trò chủ tịch hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA). Continue reading

Bộ sưu tập chứng nhân

Vũ công (2005) của Trương Tân.

Bài viết đăng trên Forbes Vietnam số 52, tháng 10.2017. Xem bản đầy đủ và các hình ảnh trên tạp chí in. Bản quyền Forbes Vietnam. Tác giả: Khổng Loan

Khu lễ tân của tòa nhà dịch vụ căn hộ Saigon Domain Luxury Residences yên ả bên bờ bán đảo Thanh Đa (Bình Thạnh, TP.HCM) gây ấn tượng bằng những tác phẩm nghệ thuật nguyên bản và đa dạng chất liệu. Hai bức vẽ phiên chợ quê với chất liệu giấy xé của Hồ Hoàng Đài; những tác phẩm điêu khắc “Vô đề” ở hình dạng nhọn, màu đen với chất liệu men tráng trên thép và hình cuộn tròn như kén bằng ván gỗ MDF của nghệ sĩ người Úc George Papadimas. Một tác phẩm gợi mở về văn hóa Việt Nam và một khiến người xem suy tưởng ở tầng mức ý niệm.

Tác phẩm của Hồ Hoàng Đài

Những tác phẩm này thuộc Post Vidai, bộ sưu tập nghệ thuật đương đại tư nhân lớn nhất Việt Nam hiện nay. Người đặt nền móng của bộ sưu tập cũng là chủ và CEO của Saigon Domain, ông Olivier Mourgue d’Algue, 55 tuổi. Bắt đầu sưu tập từ năm 1993, sau này kết hợp cùng vợ và một người bạn thân kiêm đối tác kinh doanh, bộ ba này đồng sở hữu khoảng 500 tác phẩm nghệ thuật. “Đây là bộ sưu tập mang tính chứng nhân, vì nó chứng kiến sự phát triển của nghệ thuật đương đại Việt Nam kể từ sau cuộc đổi mới kinh tế vào cuối những năm 1980,” Olivier nói với Forbes Việt Nam trong cuộc trò chuyện đầu tiên với báo chí trong nước kể từ khi ông bắt đầu sưu tập cách nay khoảng ¼ thế kỷ.

Nghệ thuật đương đại là nghệ thuật của hiện tại,  thể hiện góc nhìn của các nghệ sĩ với xã hội đương thời, và khán giả trở thành một phần quan trọng trong việc tạo nên ý nghĩa và sự biểu đạt của tác phẩm. Post Vidai – Hậu Vĩ đại – sưu tầm tác phẩm của các nghệ sĩ Việt Nam, Việt kiều và nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Họ có thể đã định danh quốc tế, trong nước, và cả những tên tuổi mới, đang lên, với những góc nhìn phản biện ở một đất nước trong quá trình định hình và tái định hình đặc tính văn hóa của mình. Continue reading

Đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam

Bài viết đăng trên Forbes Việt Nam số 50, tháng 7.2017. Xin mời xem bản đầy đủ trên báo in.

Bản quyền: Forbes Việt Nam

Tác giả: Khổng Loan

Cuối tuần tháng 5.2017, gần 100 người tụ tập trong căn phòng ấm cúng ở Hôtel des Arts Saigon, khách sạn ở trung tâm TP.HCM. Sau khi thưởng ngoạn tranh của danh họa như Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí, Lưu Công Nhân… họ tham dự phiên đấu giá lần thứ hai do nhà đấu giá Lý Thị (LYTHI Auction) tổ chức, với 18 bức tranh. Bức Buổi hoàng hôn rực rỡ của Văn Đen, giáo sư trường Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn trước 1975, được đấu giá thành công ở mức 19 ngàn đô la Mỹ. Ở phiên đầu tiên của Lý Thị vào cuối tháng 12 năm ngoái, tác phẩm được bán với giá cao nhất là bức Mẫu đơn đỏ của Lê Phổ (40 ngàn đô la Mỹ).

Cũng trong khoảng thời gian đó, ở Hà Nội, nhà đấu giá nghệ thuật Chọn’s tổ chức phiên đấu giá thứ ba, với 35 tác phẩm. Trong số 24 tác phẩm được đấu giá thành công, bức có giá bán cao nhất là Bán trừu tượng của họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm, với giá sáu ngàn đô la Mỹ. Trong phiên đấu giá thứ hai vào tháng 3.2017, bức tranh Cô gái thỏ của họa sĩ Nguyễn Phan Bách, 41 tuổi, được bán giá 25 ngàn đô la Mỹ.

Các tác phẩm của họa sĩ Việt Nam lâu nay vẫn được bán đấu giá tại các nhà đấu giá nước ngoài như Christie’s hay Sotheby’s, với các bức họa của các tên tuổi nổi tiếng thời mỹ thuật Đông Dương như Lê Phổ, Nguyễn Gia Trí, hay Phạm Hậu, Trần Lưu Hậu… Một năm trở lại đây, các tác phẩm nghệ thuật của họa sĩ Việt Nam bắt đầu xuất hiện tại các phiên đấu giá thương mại tổ chức trong nước của Lý Thị và Chọn’s. Nếu Lý Thị có xu hướng chọn các tác phẩm chủ yếu có giá cao thì Chọn’s thiên về các tác phẩm có giá “mềm” hơn. Việc lần đầu tiên ở Việt Nam có nhà bán đấu giá mỹ thuật theo hướng thương mại sẽ thúc đẩy thị trường thứ cấp, mắt xích quan trọng trong quá trình hình thành thị trường mỹ thuật đúng nghĩa. Continue reading

Đụng độ thế hệ: Hiểu và giữ người thế hệ Y

Mời đọc bài viết đầy đủ, các hình ảnh minh họa và đồ họa chi tiết trên Forbes Vietnam số 49, tháng 6.2017.

Khoảng 18 tháng nay, ý tưởng thực hiện gói chương trình “well-being” – thúc đẩy cuộc sống cân bằng bao gồm khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng của mỗi nhân sự trong công ty – được bộ phận nhân sự của HSBC Việt Nam thảo luận và xây dựng, bắt đầu giới thiệu vào tháng 5.2017. “Đây là chương trình hoàn toàn mới. Bộ phận nhân sự đưa ra khung các hoạt động, nhưng không tổ chức, mà sẽ cấp kinh phí để các nhân viên có thể tự tổ chức, tự thực hiện, vì chính các bạn sẽ biết rõ mình muốn gì,” Tôn Thất Anh Vũ, giám đốc quản lý nguồn nhân lực cho biết. Continue reading

Cuộc đổ bộ của các cửa hàng tiện lợi vào Việt Nam, thiết lập lối sống mới ở đô thị

Mời đọc bài viết đầy đủ, các hình ảnh minh họa và đồ họa chi tiết trên Forbes Vietnam số 48, tháng 5.2017.

Khoảng 2h chiều, Vũ Ngọc Mai, 26 tuổi, cửa hàng trưởng của một chuỗi cà phê bước ra khỏi Shop & Go trên đường Nguyễn Du (quận 1, TP.HCM), trên tay cầm túi ni lông đựng tô mì nước. Mai đang làm một trong những công việc đầu tiên trong sự nghiệp của mình, và là một đối tượng khách hàng quan trọng của các cửa hàng tiện lợi đang bùng nổ tại Việt Nam. Theo nghiên cứu về cửa hàng tiện lợi của Nielsen Việt Nam năm 2015, đối tượng mua hàng ở đây chủ yếu là sinh viên (23%), người mới đi làm (18%), các bà mẹ đi làm (16%) và phụ nữ nội trợ (6%).

Theo số liệu Forbes Việt Nam tổng hợp vào tháng 4.2017, hiện có  khoảng 1.600 cửa hàng thực phẩm tiện lợi thuộc khoảng 10 thương hiệu lớn nhất đang có mặt trên thị trường, nhưng con số này đang thay đổi nhanh chóng do các chuỗi liên tục mở rộng để giữ vị trí và nắm thị phần. Trong báo cáo mà tổ chức nghiên cứu và đào tạo chuyên về ngành thực phẩm và tạp hóa toàn cầu IGD công bố cuối tháng 3.2017, Việt Nam sẽ là thị trường cửa hàng tiện lợi tăng trưởng nhanh nhất châu Á vào năm 2021. Nick Miles, giám đốc IGD tại châu Á – Thái Bình Dương giải thích lý do nằm ở tỉ lệ đô thị hóa nhanh, dân số trẻ tăng nhanh, và thu nhập cũng tăng hơn. Ông dự báo các nhà bán lẻ và sản xuất sẽ tiếp tục tăng cường đầu tư vào mảng kinh doanh cửa hàng tiện lợi, tạo ra những sản phẩm mới và cách thức mới, như đồ ăn mang đi (food to go), và trên cả là bắt tay với nhau để bảo đảm cùng có lợi nhất từ những tiềm năng tăng trưởng lạc quan trước mắt. Continue reading