Minyard, bác sĩ sản phụ khoa 76 tuổi, là nhà điều tra luôn được tín nhiệm cao trong các cuộc bình chọn suốt 31 năm qua ở thành phố. Khi New Orleans lâm vào cảnh lụt lội, Minyard cho biết ông đã thoát khỏi xe hơi của mình bơi tới chỗ làm và bị mắc kẹt ở đó bốn ngày. Những ngày sau bão ông đã quá vất vả trong việc khám nghiệm và nhận diện hàng trăm tử thi.
| Gia đình Emmett Everett ngày 4-8-2009. Vợ ông (thứ hai từ trái sang) phát biểu trên CNN: “Ai cho họ quyền thay mặt Chúa?” – Ảnh: NYT |
Sau khi làm xong các xét nghiệm tử thi và đưa đi chôn cất, nhân viên Cơ quan Dịch vụ y khoa quốc gia (một phòng thí nghiệm tư nhân ở Pennsylvania) đã nhanh chóng tìm thấy morphine trong cơ thể chín người. Đó cũng chính là chín bệnh nhân mà các nhân viên LifeCare đã xác định là “nạn nhân tiềm năng”.
Văn phòng trưởng công tố đã thuê chuyên gia pháp y của tòa án là Cyril Wecht (người từng tham gia điều tra vụ ám sát John F.Kennedy và phiên tòa xét xử vụ sát nhân O.J.Simpson) để xem xét bằng chứng về cái chết của bốn bệnh nhân có báo cáo độc tố và các báo cáo y tế đầu tiên: Emmett Everett, Rose Savoie và hai bệnh nhân khác của LifeCare. Wecht kết luận: cả bốn người này đều bị sát hại bằng hành vi can thiệp của con người.
Vài tháng sau khi tiến hành phỏng vấn và thu thập chứng cứ, nhà điều tra tin rằng các bác sĩ và y tá đã tiêm thuốc vào hơn 24 bệnh nhân ở Memorial. Nhưng cần có những báo cáo y khoa để củng cố cho điều này. Theo nhà điều tra, các luật sư của Tenet nói phần lớn y bạ bệnh nhân của Memorial không thể tiếp cận. Cùng với lời khai của những nhân viên LifeCare và y bạ của bốn bệnh nhân ở tầng 7, nhân viên công tố bang đã nhận định Anna Pou, Cheri Landry và Lori Budo có liên quan nhiều nhất đến những cái chết đó.
Lúc 9 giờ tối 17-7-2006, gần một năm sau khi Katrina biến Memorial thành bãi đầm lầy, bác sĩ Pou về đến nhà và thấy đại diện của cơ quan an ninh mặc áo chống đạn, tay cầm vũ khí trước nhà mình. Họ nói có lệnh bắt giữ bà vì bốn tội danh giết người cấp độ 2.
Bác sĩ Pou lúc này vẫn còn mặc bộ đồ bác sĩ nhăn nheo từ ca phẫu thuật bà vừa tham gia. Biết mình là đối tượng của nhà điều tra nhưng bác sĩ Pou không hề nao núng, bà hỏi lại: “Thế còn những bệnh nhân của tôi?”. Một nhân viên an ninh gợi ý bà gọi cho đồng nghiệp và nhờ họ chăm sóc giúp. Bà được phép tắm rửa và thay quần áo, sau đó được đọc các quyền lợi của mình, bị còng tay rồi đưa đến nhà tù khu vực Orleans. Thời điểm ấy, cả Landry và Budo cũng bị bắt. Trên đường đi bác sĩ Pou thì thầm cầu nguyện…
Bác sĩ Pou đã bị tạm giam và trả tự do sau nửa đêm. Ngày hôm sau, tổng chưởng lý Foti mở cuộc họp báo được truyền trực tiếp trên CNN. Ông thông báo một số kết quả điều tra ban đầu về khả năng giết người bằng gây mê tại trung tâm Memorial: “Đây không phải là trợ tử – Foti nhấn mạnh – Đây đơn giản là giết người”.
Tại một cuộc họp báo sau ngày hôm đó, luật sư của bác sĩ Pou bảo cơn bão – chứ không phải bà – là thủ phạm của những vụ giết người. Ông cho biết thân chủ của ông vô tội và cáo buộc Foti, người đang tích cực tái ứng cử, đã tạo “dàn đồng ca” trên truyền thông về các vụ bắt giữ. Ông thông báo ý định sẽ mang kết quả điều tra riêng của ông đến trao cho luật sư của các công tố viên Orleans, những người có thẩm quyền sau khi các vụ bắt giữ được thực hiện, và sẽ mang vụ việc ra trước một bồi thẩm đoàn.
Trong quá trình điều tra của chính quyền, Carrie Everett, góa phụ của bệnh nhân Emmett Everett, xuất hiện trên CNN. Sau bão Katrina, bà mất hai tuần đi tìm chồng cho đến khi biết ông đã chết. Bà khởi kiện chống lại Tenet, LifeCare, Pou, Landry và Budo.
Bà Everett chất vấn: “Ai cho họ quyền làm thay công việc của Chúa? Ai cho họ quyền đó?’’.
Để truy tố được ai đó tội giết người tại Orleans thường cần phải có quyết định y khoa của điều tra viên xác nhận đã có chuyện giết người (tức một cái chết do hành động của người khác) mà không liên quan đến hành động sai lầm hoặc trách nhiệm pháp lý.
Điều tra viên Minyard đã sắp xếp cho Cyril Wecht cùng Michael Baden (một bác sĩ pháp y nổi tiếng) và Robert Middleberg (giám đốc phòng thí nghiệm độc tính, nơi xét nghiệm các mẫu khám nghiệm tử thi) thảo luận về những phát hiện độc tố tìm thấy. Văn phòng bị lũ lụt tàn phá của Minyard vẫn chưa được sửa chữa. Do đó, họ gặp nhau trong ba ngày tại trụ sở tạm của ông ở một nhà tang lễ bỏ trống.
Bản ghi chép cho thấy hơn một nửa trong số 41 bệnh nhân tại trung tâm Memorial đã được phân tích tại phòng thí nghiệm của Middleberg cho kết quả dương tính với morphine hoặc midazolam hoặc cả hai. Middleberg đã xử lý hàng ngàn trường hợp như thế trong sự nghiệp của mình, và nồng độ thuốc cao tụ lại một chỗ được tìm thấy trong rất nhiều bệnh nhân “như ngón tay cái bị sưng”, ông nói với tôi.
Cả nhóm đã xem xét trường hợp bệnh nhân 90 tuổi bị viêm phổi là bà Alice Hutzler, người mà y tá Gina Isbell của trung tâm LifeCare đã hứa sẽ chăm sóc. Morphine và midazolam đã được tìm thấy trong gan, não và mô cơ của bà. Nhưng theo biểu đồ có ghi chú cho đến đêm trước khi bà mất vào ngày 1-9, những thuốc này không hề được bác sĩ chỉ định trước. Bảng ghi chép trong suốt những buổi tối, các y tá của bà Hutzler không hề ghi lại bất cứ lời phàn nàn về sự đau đớn hay mệt lả để phải dùng thuốc cả!
Hutzler là một trong chín bệnh nhân LifeCare được tìm thấy trên tầng 7 có một hoặc cả hai loại thuốc trong cơ thể. Tất cả đã được thấy là còn sống vào sáng 1-9 và được một bác sĩ trung tâm Memorial ghi nhận đã qua đời vào buổi chiều đó.
“Tội giết người’’, Wecht đã viết trên một tờ giấy với tên của Hutzler trên đầu trang, gạch chân nó hai lần. “Tội giết người”, ông đã viết từ này kế bên tên của bảy trong số tám bệnh nhân khác ở tầng 7, bao gồm cả Emmett Everett, Wilda McManus và Rose Savoie. Bệnh nhân cuối cùng có hồ sơ chỉ định cô đã gần chết, ông đánh dấu chưa xác định. Baden nói ông nghĩ tất cả chín người đều đã bị giết.
Cả nhóm xem xét một trường hợp tử vong tại tầng 8 dành cho những bệnh nhân phải chăm sóc đặc biệt: Jannie Burgess là bệnh nhân hôn mê được Ewing Cook tìm thấy khi ông lên cầu thang trong cái nóng bức của ngày thứ tư 31-8. Biểu đồ y tế của Burgess cho thấy bà đã được tiêm 15mg morphine bảy lần, trong ngày thứ tư, giữa thời gian 2g10 và 3g35 tối theo lệnh miệng của Cook. Mức đó gấp bảy lần so với một liều thuốc giảm đau tối đa. Nhưng bởi vì bà đã được tiêm morphine và đang bị ung thư giai đoạn cuối, bà “không phải là một ca khỏe mạnh rõ ràng” – Wecht đã viết trong cuốn ghi chú của mình. Ông đánh dấu “chưa quyết định” về cái chết của bà.
SHERI FINK (Giải Pulitzer năm 2010) – CẢNH TOÀN – KHỔNG LOAN dịch
Còn tiếp